درس فارسی دوره اول ابتدایی

ارزشیابی برنامه درسی کسب شده فارسی دوره اول ابتدایی، سطح سوم از ارزشیابی دوره ای برنامه درسی فارسی ابتدایی است که پس از ارزشیابی برنامه درسی قصدشده و اجراشده، هدفش تعیین شایستگی ها و نارسایی های برنامه درسی کسب شده در پایه های اول تا سوم دوره ابتدایی است. از نظر روشی، در چارچوب الگوی ارزیابی «تحقق هدف ها» در سطح ارزشیابی برنامه درسی کسب شده فارسی دوره اول ابتدایی، از طریق بررسی میدانی و اجرای سه آزمون کتبی و شفاهی- مهارت های نگارش فارسی، املای فارسی، و روان خوانی و درک مطلب- در جامعه و نمونه انتخاب شده از استان های مورد نظر پژوهش انجام گرفت. برای پاسخ به سؤالات پژوهش، از روش مقایسه، تحلیل و استنتاج قیاسی بر اساس نتایج تفصیلی آزمون ها استفاده شد. در اولین مرحله ویژگی های تحقق اهداف از طریق اجرای پرسش نامه در نمونه ای هدفمند از جامعه مؤلفان کتاب های فارسی و معلمان منتخب دوره ابتدایی مشخص شد. سپس، با توجه به ویژگی های مورد انتظار، آزمون های کتبی و شفاهی در جامعه و نمونه خوشه ای طبقه بندی شده از مدارس چهار استان اجرا شد. آزمون های سنجش پیشرفت یادگیری دانش آموزان پایه های اول تا سوم، بر اساس مبنای نظری و ماهیت و اهداف ارزشیابی دوره ای درس زبان آموزی فارسی دوره اول ابتدایی، تماماً محقق ساخته اند و کاملاً از روایی برخوردارند. در طراحی و بازبینی سؤالات آزمون ها، از سؤالات طراحی شده مدارس و معلمان همکار در استان ها پس از چند دور غربال شدن استفاده شد. در جهت ایجاد روایی دقیق تر محتوایی و صوری سؤالات آزمون، از نظرات سه معلم صاحب نظر و متخصص منتخب، در تصحیح سؤالات آزمون ها در دو مرحله بهره گرفته شد. در جهت اعتبارسنجی آزمون ها، در دو روز متوالی آزمون ها در دو مدرسه ابتدایی پسرانه و دخترانه و در یک کلاس از هر پایه به اجرا درآمدند و تصحیحاتی در متن و نحوه تنظیم سؤالات آزمون ها به عمل آمد. در تصحیح و ارزیابی نتایج آزمون ها در پایه های متفاوت، ملاک های مشخصی بعد از رواسازی و کسب توافق موردتوجه بوده است. از مهم ترین یافته ها آن است که از نظر مهارت های نگارش فارسی، پیشرفت دانش آموزان پایه های اول تا سوم، بسیار پایین تر از تسلط نسبی و در حد تسلط محدود و نسبتاً ضعیف قرار دارد. در اکثر ملاک های مربوط به مهارت های خوانداری، درک مطلب و تسلط واژگان، دانش آموزان مدارس پسرانه کاستی قابل توجهی را نسبت به سطح مطلوب آموخته ها و انتظار یادگیری مهارت خواندن که در حدی بالاتر از تسلط نسبی است، نشان دادند. از نظر مهارت نوشتاری املای فارسی، خوانانویسی، درست نویسی، و روی خط نویسی پیشرفت مجموعی دانش آموزان، به خصوص در میان دانش آموزان مدارس پسرانه، نامناسب و ناهم خوان بود و نزدیک به هم در حدی پایین تر از تسلط نسبی و در حد تسلط محدود و ضعیف قرار داشت. دانش آموزان بیشترین کمبود و ضعف را از نظر تسلط بر مهارت های دستخط تحریری نشان دادند.