ترجمه مشکینی

ترجمه یکی از مهم ترین ابزار رسانه ای است که بشر برای انتقال مفاهیم از زبان مبداء به زبان مقصد، از آن بهره می برد. یکی از اسلوب های مهمی که در فهم فحوای متن قرآن کریم مطرح می باشد، تضمین نحوی است.  تضمین از احوال لفظ و دارای معانی متفاوتی از جمله اعطای معنای چیزی به چیز دیگر است؛ به بیان دیگر، قرار دادن لفظی به جای لفظ دیگر به سبب اینکه معنای آن را می رساند. این قاعده هم در افعال، هم در اسماء و هم درحروف در گستره زبان و ادبیات عرب مشاهده می شود. تضمین نحوی در فعل این است که فعلی متضمّن معنای فعل دیگری باشد و یک لفظ بر دو معنا دلالت نماید. این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی در صدد بررسی واژه شناسی افعالی است که دارای تضمین نحوی بوده و نیز به تطبیق معانی و برابرهای فارسی آن در ترجمه های مکارم و مشکینی می پردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد 18 فعل از افعال سوره مبارک بقره دارای تضمین نحوی است که در هیچ یک از ترجمه های مذکور، جز در برخی موارد، به آن ها پرداخته نشده و معنای اولیه افعال به ترجمه انتقال داده شده است.

افزوده های تفسیری بلند به معنای گزاره هایی طولانی است که برخی مترجمان در داخل پرانتز و در توضیح بیشتر الفاظ آیات قرآن کریم از آن بهره گرفته اند. در میان ترجمه های معاصر، دو ترجمه الهی قمشه ای و مشکینی، از افزوده های تفسیری بیشتری نسبت به دیگر مترجمان استفاده کرده اند. پژوهش حاضر در صدد بوده است با استفاده از روش تحلیل تطبیقی خُرد که در آن موارد مطالعه از یک سنخ هستند و نیز با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی؛ به تحلیل مقایسه ای افزوده های تفسیری بلند در سه جزء پایانی قرآن کریم در دو ترجمه الهی قمشه ای و مشکینی بپردازد. بررسی ها نشان می دهد افزودنی های تفسیری بلند در این دو ترجمه اقسام گوناگونی نظیر بیان مصداق آیات، بیان سبب نزول، تبیین مفردات، بیان مفهوم گزاره ها، بیان بطون آیات دارد. به طور کلی، در برخی موارد، افزوده های تفسیری بلند از دیدگاه دو مترجم به صورت یکسان مطرح گردیده است؛ اما در بیشتر موارد، تفاوت هایی میان دیدگاه دو مترجم در بیان افزوده های تفسیری بلند وجود دارد. مشکینی با بهره گیری از روایات تفسیری، سبب نزول ها، شواهد لغوی، سیاق و تناسب آیات، مراجعه به مفسران، افزوده های تفسیری مناسب تری نسبت به الهی قمشه ای بیان کرده است.