جهان واقعی

مسئله مورد بررسی این نوشته، بررسی و نقد دیدگاه گریفین درباره قدرت خداوند است. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی در پیِ بررسی دیدگاه گریفین درباره قدرت خداوند در چارچوب الهیات پویشی اوست. اینکه قدرت خداوند، محدود، ترغیبی و انگیزاننده است و موجودات را در جهت اهداف اولیه و آرمانی تطمیع می کند و آنها را برمی انگیزاند. او برای این ادعا، به ضرورت متافیزیکی و مداقه درباره معنای موجودات واقعی متوسل می شود و به این نتیجه می رسد که همه موجودات از قدرت ذاتی برخوردارند و خدا نمی تواند بر آنها کنترل یک جانبه داشته باشد، بلکه تنها با قدرت ترغیبی است که بر آنها تأثیر می گذارد. انتقادهای وارد بر دیدگاه گریفین، اشکالات مبنایی و بنایی است و منتقدان چارچوب و پیش فرض های گریفین را مورد نقد قرار داده اند. اینکه اولاً در دیدگاه او ابهام وجود دارد؛ ثانیاً او مالکیت قدرت را انحصاری دانسته است؛ ثالثاً کنترل موجودات را صرفاً فیزیکی دانسته است؛ رابعاً افزون بر اینکه دیدگاهش ناسازگاری درونی دارد، قدرت خدا را در سطح موجودات تلقی کرده است.

پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد کیفی، تلاش می کند تا به مطالعه رابطه میان انیمیشن های فانتزی محور و تخیل کودکان بپردازد. برای نیل به این هدف با 65 کودک پسر و دختر در سنین 6 تا 12 سال مصاحبه نیمه استاندارد انجام شده است. کودکان در دو گروه جداگانه مورد مطالعه قرار گرفتند و مصاحبه های به دست آمده تحلیل، کدگذاری و مقوله بندی شدند. نتایج نشان داد که تخیل کودکانی که برنامه های فانتزی محور را زیاد تماشا می کردند، معطوف به فضای انیمیشن ها و شخصیت های موردعلاقه شان بود و تخیل آنها بیشتر صرف تفکر یا تغییر در داستان های این برنامه ها می شد. همچنین تصویر ذهنی کودکان در این گروه از آینده جهان، تصویری متشکل از واقعیت و فانتزی بود و میان خود واقعی و خود ایده آل کودکان فاصله بسیاری وجود داشت. اما کودکانی که برنامه های فانتزی محور را کم تر تماشا می کردند، بیشتر در باب آینده دور و نزدیک و علل وقایع پیش آمده تفکر می کردند. تصویر ذهنی کودکان در این گروه از آینده جهان، تصویری واقعیت محور بود و میان خود واقعی و خود ایده آل کودکان فاصله منطقی برقرار بود. به عنوان نتیجه، داده های به دست آمده در پژوهش حاضر نشان داد که کودکانی که برنامه های فانتزی محور را زیاد تماشا می کنند، همیشه در چارچوب امر فانتزی، تخیل می کنند.

در این مقاله به دو پرسش زیر پاسخ خواهیم داد: 1- آیا بین سرمایه اجتماعی افراد در جهان واقعی و مجازی رابطه ای هست؟ و 2- اگر پاسخ بلی است، این رابطه بازتابی است و یا جبران کننده؟ توضیح آنکه موضوع سرمایه اجتماعی طی سال های اخیر حجم زیادی از پژوهشات را به خود اختصاص داده و ابعاد متفاوتی از آن توسط جامعه شناسان مطالعه شده است. از سوی دیگر، جهان مجازی به مثابه جهانی مبتنی بر کامپیوتر، میلیون ها نفر را با یکدیگر در ارتباط قرار داده و - در کنار جهان واقعی - در حال توسعه و شکوفایی است. امروزه، توجه محافل آکادمیک به کشف نسبت میان این دو جهان و پدیده های مرتبط با آنها جلب شده است. از آنجمله، برخی محققان بر این باورند که سرمایه اجتماعی افراد در دنیای واقعی و مجازی در پیوند با یکدیگر است و این پیوند گاهی مکمل و جبران کننده است وگاهی بازتابی و انعکاسی که پرسش های این مقاله نیز در این راستا طرح شده اند. برای پاسخ به دو پرسش بالا از نظریه های جامعه شناسانی چون باری ولمن، دیوید نود، جِه لِه آتما، هوارد رینگولد استفاده کردیم و روش پیمایش اجتماعی را با گزینش جمعیت نمونه 384 نفری از جوانان در شهر اصفهان و به شیوه نمونه گیری دو مرحله ای تصادفی و طبقه ای متناسب بکار بردیم. جامعه مورد مطالعه از میان جوانان 15 تا 24 ساله مراجعه کننده به کافی نت های اصفهان انتخاب و در سال 1390 مورد مطالعه قرار گرفتند. برخی از یافته های این مطالعه به شرح زیر است: 1- سرمایه اجتماعی جوانان هم در جهان واقعی و هم مجازی پایین تر از حد متوسط است؛ 2- بین سرمایه اجتماعی جوانان در جهان مجازی و جهان واقعی ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد، هرچند این ارتباط چندان قوی نیست؛ 3- ارتباط مثبت و مستقیم بین سرمایه اجتماعی افراد در جهان واقعی و مجازی نشان دهنده نوعی رابطه انعکاسی و بازتابی بین جهان واقعی و مجازی است و نظریات رینگولد، نود و آتما را تأیید می کند.