افسردگی درون فکنی شده

بلت دو مسیر درهم تنیده رشد بهنجار و فرایندهای درمانی را توضیح می دهد: مسیر اتکایی و مسیر درون فکنی شده. در همین راستا دو نوع افسردگی درون فکنی شده و اتکایی را نیز مطرح می کند؛ که با وجود علائم مشابه به درمان های مستقل با تأکیدهای متفاوتی نیاز دارند. درمان های موجود بدون در نظر گرفتن دو نوع کاملاً متفاوت افسردگی تنها بر علائم مشابه تأکید دارند و در جهت کاهش علائم مشابه در تمام بیماران افسرده هستند. با وجودی که بلت و همکاران سال هاست به لحاظ نظری دو گروه از بیماران افسرده را تفکیک کرده اند، اما روان درمانگران با علائم، سبب شناسی و الگوی درمانی این دو نوع افسردگی آشنایی ندارند. در پژوهش حاضر، به مرور نظری دو نوع افسردگی اتکایی و درون فکنی شده و بررسی عوامل زمینه ساز و تاکیدهای درمانی هر یک از آنها خواهیم پرداخت.

شواهد بالینی و تجربی در تایید نظریه سیدنی بلت نشان می دهند که افسردگی حول محور دو موضوع مسایل بین فردی (افسردگی اتکایی) مانند احساس رها شدن و تنهایی و اختلال در تصور خود (افسردگی درون فکنی شده) مانند احساس شکست فردی، عدم کفایت و کمال گرایی می چرخد . از طرف دیگر با توجه به پژوهش های پیشین و در راستای مدل رودن و همکاران اساس افسردگی، آسیب پذیری خودشیفتگی قلمداد می شود و جوهر آسیب پذیری خودشیفتگی تجربه هیجان شرم است، به گونه ای که بیماران در هر یک از انواع افسردگی اتکایی و درون فکنی شده با نوع خاصی از مکانیسم های دفاعی از تجربه هیجان شرم اجتناب می ورزند. بنابراین با وجود علائم مشابه در دو نوع افسردگی به درمان های مستقل با تأکیدهای متفاوتی نیازمندیم، به گونه ای در بیماران افسرده اتکایی می بایست عاملیت و استقلال در روابط بین فردی پرورش یابد و در بیماران با افسردگی درون فکنی شده می بایست شفقت خود مورد تأکید واقع شود. با وجودی که بلت و همکاران سال هاست به لحاظ نظری این دو گروه از بیماران افسرده را تفکیک کرده اند اما در هیچ مطالعه ای به شکل جدی به عوامل زمینه ساز مشترک در دو گروه از بیماران و دفاع های متفاوت هر گروه در جهت اجتناب از عامل زمینه ساز و متعاقباً طراحی درمان متناسب با هر گروه از بیماران پرداخته نشده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل زمینه ساز مشترک دو نوع افسردگی و به دنبال آن تاکید درمانی متناسب با هر یک از انواع افسردگی است.

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی درمان التقاطی تنظیم هیجان پویشی تجربه ای  و شفقت خود بهوشیارانه بر کاهش شرم نهادینه، افزایش شفقت خود و کاهش شدت افسردگی در بیماران مبتلا به افسردگی درون فکنی شده بود. این پژوهش در چهارچوب یک طرح تک موردی و با طرح پیش آزمون-پس ازمون با پیگیری 45 روزه انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه افرادی بود در سال 98 تشخیص اختلال افسردگی را در مرکز مشاوره و کلینیک روان درمانی دانشگاه شیراز دریافت کرده و در پرسشنامه اختلال افسردگی بک 2 نمره  بالاتر از 20 گرفتند و در نهایت با توجه ملاک های رد و شمول، 3 نفر بعنوان نمونه  با روش نمونه گیری  هدفمند انتخاب شدند. مقیاس شرم درونی شده و مقیاس شفقت خود و افسردگی بک برای هر فرد در محله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری ، اجرا شد و در نهایت  هر یک از افراد به مدت 8 جلسه 45 دقیقه ای تحت درمان التقاطی قرار گرفت. داده ها به روش نموداری و تعیین اندازه اثر مورد تحلیل قرار گرفتند. اندازه اثر تغییرات حاصل از مداخلات درمانی در تمامی متغیرهای پژوهش در مرحله پس آزمون و پیگیری در مقایسه با پیش ازمون بزرگ (بیشتر از 5/.) بوده است. بر اساس یافته ها درمان التقاطی تنظیم هیجان پویشی تجربه ای  و شفقت خود بهوشیارانه می تواند به عنوان یک روش مداخله ای نوین در کاهش شدت افسردگی درون فکنی شده بکار رود.