الگوی سخنرانی

کارگزاران سیاست خارجی کسانی هستند که از قدرت و توانایی تصمیم گیری، از نظر قانونی یا کاریزماتیک برخوردارند. همچنین ادبیات و سخنرانی مقامات رسمی دولت ها جزو مواضع رسمی سیاست خارجی و تبیین کننده سیاست های رسمی آنها محسوب می شود ازاین رو نوشتار حاضر تلاش دارد با بهره گیری از روش تحلیل محتوا به بررسی متون سخنرانی آنها در جهت شناسایی الگوی حاکم و مستتر بپردازد. به عبارت دیگر، با شناسایی و شمارش شاخصه های مقوله تحت بررسی در متن هر سخنرانی می توان الگوی آن را شناسایی کرد. مفروض این پژوهش با هدف کشف و توصیف شواهدی بر سخنرانی های مقامات و کارگزاران سیاست خارجی آمریکا، بر این امر دلالت می کند که الگوی سیاست خارجی آمریکا در راستای تأمین منافع و امنیت ملی آن کشور طراحی و اجرا می شود لذا، از حقوق بشر در راستای مهار کشورهای مخالف و ابزاری در جهت تأمین هرچه بهتر اهداف خود بهره می گیرد. این پژوهش در پی آن است که با توجه به تأکیدات روز افزون بر مقوله حقوق بشر و انتقادهایی که در این حوزه به دیگر کشورها به خصوص از سوی آمریکا می شود، روشن سازد که مقوله حقوق بشر ابزاری از سوی مقامات آمریکایی برای تأمین امنیت و منافع ملی در سیاست خارجی آن کشور مورد تأکید و کاربست قرار می گیرد. از این رو است که بعد از 11 سپتامبر مباحث امنیت، تروریسم و جنگ نقش پر رنگ تری را در سیاست خارجی ایالات متحده ایفا می کند که همین مسئله سیاست حقوق بشری آن را درگیر می سازد. به عبارتی در بستر سیاست خارجی امنیت گرا، سیاست حقوق بشری آن شکل می گیرد و معادله به نفع امنیت به ثمر می رسد.

سخنرانی روسای جمهور یا نمایندگان رسمی دولت ها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، جزو مواضع رسمی سیاست خارجی آن دولت ها محسوب می شود. نوشتار حاضر، به دنبال تحلیلِ محتوای متن چهار سخنرانی روسای جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد است که می کوشد تا الگوی حاکم بر این سخنرانی ها را شناسایی کند. میزان تاکید هر کدام از این افراد، بر موضوعات خاصی که ذیل مقوله های اصلی قابل شناسایی هستند، نشان دهنده اهمیت یک الگوی خاص است. به عبارت دیگر، با نشان دادن تاثیر هر سخنرانی از مقوله های معرف، به وسیله شناسایی و شمارش شاخصه های این مقوله ها در متن هر سخنرانی، می توان الگوی آن سخنرانی را یافت. این شاخصه ها، در واقع شواهد موجود در متون مورد نظر هستند. لذا ضمن استخراج واژه ها و مفاهیمی که در این سخنرانی ها به عنوان شاخصه، قابل شناسایی هستند و دسته بندی آن ها ذیل مفاهیم و مقوله هایی کلی تر، با استفاده از قابلیت های دست کاری و سنجش داده های کمّی، میزان تاثیر آن ها را بر این سخنرانی ها ارزیابی می کنیم. به دنبال شناسایی میزان این تاثیر و ترسیمِ نموداریِ آن (نمودار توزیع فراوانی)، با مقایسه نمودار هر یک از سخنرانی ها، علاوه بر معلوم شدن مقوله های موثرتر، الگوی این تاثیرات و الگوی اصلی سخنرانی نیز مشخص می شود. همچنین مقایسه توزیع فراوانی شاخصه های این مقوله ها و دست کاری داده های عددی (تقلیل داده ها)، می تواند امکان تحلیل های دیگری را برای پژوهشگر فراهم آورد. به عبارت دیگر، داده های ما از متن این سخنرانی ها گردآوری شده و در قالب اعداد اندازه گیری می شوند. تقلیل و تحلیل کمّی این داده ها، ما را در پاسخ به سوالات مورد نظر کمک می کند. شناسایی و انتخاب این مقوله ها، با مطالعه متون سخنرانی روسای جمهور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل و شاخصه سازی محورهای اصلی و مشترک این سخنرانی ها انجام شده است.