انحصار و فناوری

درحال حاضر بر فراز محدوده جغرافیایی ایران حدود 100 ماهواره فعالیّت و برنامه های قریب به سه هزار شبکه تلویزیونی را پخش می کنند که از میان آنها دستکم 30 شبکه فارسی زبانند و عمدتاً مردم ایران، افغانستان، تاجیکستان و دیگر فارسی زبانان ساکن در اقصی نقاط جهان را مخاطب برنامه های خود قرار داده اند. در داخل کشور نیز علاوه بر شبکه های اختصاصی مراکز استان ها، بیش از 20 شبکه تلویزیونی از تهران برنامه پخش می کنند که به رغم فعالیت آنها، میزان تمایل به اخبار و دیگر برنامه های شبکه های ماهواره ای طی سالیان اخیر نه تنها کم نشده، بلکه به طور مداوم افزایش یافته و این درحالی است که بیش از دو دهه از زمان تصویب قانون ممنوعیّت به کارگیرى تجهیزات دریافت از ماهواره در سال 1373 گذشته و به رغم بروز مسائل و مشکلاتی در روند اجرای مفاد این قانون، مع الوصف تاکنون اقدام مؤثری برای بازنگری یا تجدیدنظر در آن به عمل نیامده است. در این مقاله ضمن بررسی علل گرایش روزافزون شهروندان و بالاخص قشر جوان به شبکه های ماهواره ای، با استناد به نتایج یک پژوهش دانشگاهی با عنوان «عوامل مؤثر جذب کننده نوجوانان و جوانان تهرانی به اخبار تلویزیون فارسی بی.بی.سی» راهکارهایی برای برون رفت از وضعیّت کنونی پیشنهاد شده اند.