اشتغال مادر

مقدمه: اشتغال مادر و تأثیر آن در شادکامی و خودکارآمدی تحصیلی فرزند از موضوعات مورد توجه در جوامع پیشرفته بوده و امروزه در بسیاری از کشورها که زنان وارد بازار کار شده اند مورد توجه ویژه قرار گرفته است. هدف این مطالعه تعیین رابطه اشتغال مادر با شادکامی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دوره اول ابتدایی است. روش ها: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل دانش آموزان دوره اول ابتدایی ناحیه 2 شهر ری در سال تحصیلی 96-1395 به تعداد 10120 بوده که از میان آنان 370 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه های شادکامی آکسفورد و خودکارآمدی تحصیلی جینکز و مورگان بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر شاخص های آمار توصیفی، از آزمون های همبستگی دو رشته ای نقطه ای، همبستگی پیرسون و آزمون تی استفاده شده است. یافته ها: با توجه به نتایج تجزیه و تحلیل داده ها، بین اشتغال مادر با شادکامی دانش آموزان رابطه معناداری وجود ندارد (074/0 P< ،075/0 R= ). بین اشتغال مادر باخودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان نیز رابطه معناداری وجود ندارد (477/0 P< ،003/ = 0 R ). تفاوت معناداری بین شادکامی دانش آموزان بر اساس اشتغال مادر (481/0 P< ،448/1 T= )، و تفاوت معنادار بین خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان بر اساس اشتغال مادر(231/0 P< ،059/0 T= ) وجود ندارد. همچنین بعنوان یافته جانبی، بین سن با شادکامی دانش آموزان (384/0 P< ، 015/0 -R= ) و بین سن با خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان (104/0 P< ،066/0 R= ) رابطه معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که بین اشتغال مادر با شادکامی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین بین شادکامی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان بر اساس اشتغال مادر تفاوت معناداری وجود ندارد.

این پژوهش با هدف مقایسه سلامت عمومی، خودکارآمدی و شایستگی اجتماعی دانشجویان دختر و پسر دارای مادر شاغل و غیرشاغل در دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. در این پژوهش از طرح علی- مقایسه ای از نوع پس رویدادی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دارای مادر شاغل و غیرشاغل دانشگاه شهید چمران اهواز مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 97- 1396 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای، نمونه ای با40 دانشجوی دختر و 40 دانشجوی پسر دارای مادر شاغل و به همین تعداد دانشجوی دختر و پسر دارای مادر غیرشاغل به صورت تصادفی انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلیر، پرسشنامه خودکارآمدی شرر و آدامز و پرسشنامه شایستگی اجتماعی فلنر و فیلیپس استفاده شد. داده ها با روش تحلیل واریانس چند متغیری و تحلیل واریانس یک راهه با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین دانشجویان دختر و پسر دارای مادر شاغل و غیرشاغل از لحاظ سلامت عمومی، خودکارآمدی و شایستگی اجتماعی تفاوت معنی داری وجود ندارد. در نتیجه چون اشتغال مادران با سایر متغیرهای اجتماعی- اقتصادی نظیر جنس، سن، طبقه، نوع شغل مادر (خدماتی، فرهنگی و کارمند) و میزان رضایت یا تنش شغلی همراه است، می تواند پیامدهای متفاوتی داشته باشد، بنابراین به تنهایی شاغل و غیرشاغل بودن مادر نمی تواند تفاوت بین دو گروه را توجیه کند.

پیش زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط بین اشتغال مادر در سال های اولیه کودکی(نمیه وقت/ تمام وقت)، کیفیت رابطه مادر- فرزندی و حمایت اجتماعی ادراک شده با کفایت اجتماعی در بزرگسالی انجام شد. مواد و روش کار: روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی(رگرسیون) است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دختر دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که 105 نفر به عنوان نمونه پژوهش به روش نمونه گیری در دسترس از بین تمام دانشجویان دختر دانشگاه فردوسی مشهد که در 3 سال اولیه زندگی دارای مادر شاغل بوده اند، انتخاب گردید. شرکت کنندگان پرسشنامه کفایت اجتماعی فلنر و همکاران(1991)، مقیاس چندبعدی اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران(1988) و مقیاس رابطه مادر-فرزند فاین و همکاران(1983) را تکمیل کردند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص ها و روش های آمار توصیفی میانگین و خطای استاندارد داده ها استفاده شد؛ و از آمار استنباطی جهت بدست آوردن ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون توسط نرم افزار SPSS-26 استفاده شد. یافته ها: براساس داده های بدست آمده حمایت اجتماعی ادراک شده از جانب دوستان و دیگران، مهارت های رفتاری(19 درصد، 9.162= F) و حمایت های خانواده، مهارت های شناختی(11درصد، 8.228= F) و انگیزش و انتظارات(9 درصد، 7.852= F) را که از مؤلفه های کفایت اجتماعی هستند، را پیش بینی می کند. از بین مؤلفه های رابطه والد(مادر)-فرزند عاطفه مثبت، مهارت های رفتاری(10درصد، 9.192= F) و تنفر نقش، مهارت های شناختی(11درصد، 9.988= F) را پیش بینی می کند. بحث و نتیجه گیری: درنتیجه می توان گفت حمایت اجتماعی ادراک شده و ارتباط والد(مادر)- فرزند میتواند کفایت اجتماعی فرد را در بزرگسالی پیش بینی نماید.