تحول دیداری - فضایی

تحول دیداری-فضایی یکی از مهم ترین بنیان های تحول است که نقش عملکرد اولیه ی تمام یادگیری ها و ارتباطات را بازی می کند و بازنمایی های ذهنی راجع به دنیای بیرون را شکل می دهد. از طرفی این تحول همزمان در بردارنده ی اطلاعات فضایی است و کلیه ی حرکات را در فضا جهت می دهد. سنجش این تحول و ابعاد مختلف آن طی سال های ابتدایی زندگی بسیار حیاتی است، زیرا با داشتن این اطلاعات می توان ظرفیت دیداری- فضایی کودک را تخمین زد و تغییر این ظرفیت پایه ای را در جریان تحول بررسی کرد. هدف از پژوهش حاضر، تعیین ویژگی های روان سنجی پرسشنامه ی تحول دیداری-فضایی (هری واچس، 2014) است. به همین منظور این پرسشنامه بر روی 348 کودک پیش از دبستان در شهر مشهد که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به طور تصادفی انتخاب شدند، اجرا و شاخص های روان سنجی با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و Lisrel به ترتیب نسخه ی22 و 30/9 محاسبه شد. یافته ها نشان داد که پرسشنامه از روایی محتوا و سازه و نیز پایایی مطلوبی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی تائیدی نیز نشان داد که ساختار پرسشنامه، برازش قابل قبولی با داده ها دارد. این عوامل مطابق با پژوهش اصلی، عامل های آگاهی حسی و بدنی؛ مکان یابی در فضا؛ ارتباط بدن با محیط، ارتباط اجزا مختلف محیط با یکدیگر و دیگران؛ نگهداری فضایی؛ استدلال دیداری منطقی و تفکر بازنمایی نام گرفتند و ضرایب همسانی درونی آن ها به ترتیب برابر با 83/0، 79/0، 67/0، 80/0، 72/0 و 61/0 به دست آمد. این نتایج نشان داد که پرسشنامه تحول دیداری-فضایی واچس می تواند به عنوان ابزاری مناسب برای سنجش سازه ی تحول دیداری-فضایی در ایران استفاده شود.