انسان هوشمند

کتاب انسان خردمند، تاریخ مختصر بشر ازجمله پژوهش هایی است که در جهان با عنوان رویکرد تاریخ کلان طبقه بندی می شود. کتاب یادشده به قلم یووال نوح هراری از دانش آموختگان مشرب فکری جرد دایموند به رشته تألیف درآمده است. نویسنده درخلال چهار فصل عمده کتاب با عناوین انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی، وحدت بشر و انقلاب علمی کوشیده است فرازونشیب های داستان تطور انسان را از حوالی صد هزار سال پیش تا رسیدن به عصر مدرن روایت کند. گرچه نویسنده و مترجم و ویراستاران همگی از قلمی شیوا و جذاب برخوردارند، برخی ایرادات محتوایی منجر شده برخی انتقادات به رویکرد علمی نویسنده فراگیر شود. شاید مهم ترین نقد وارده به کتاب ساده انگاری بیش از اندازه و وسواس کم درخصوص ارائه مدل ها و تاریخ هاست. نویسنده در هیچ بخشی از کتاب توضیح نداده که چرا مبدأ انقلاب شناختی را هفتاد هزار و نه هم چون بیشینه پژوهش گران پنجاه هزار سال قرار داده است. هم چنین وی خواننده را درباره شخصیت اصلی کتاب (انسان خردمند) تاحدودی سردرگم رها می کند. این که مراد نویسنده انسان هوشمند ابتدایی (homo sapiens) است یا انسان هوشمند هوشمند ( h omo sapiens sapiens) هرگز مشخص نمی شود.

کتاب انسان خداگونه تاریخ مختصر آینده، بخش دوم از سه گانه ی انسان خردمند، انسان خداگونه و 21 درس برای قرن 21ام است. در این کتاب، نویسنده (یووال نوح هراری) کوشیده است تا با مروری کلی بر تطور اندیشه ی بشر از آغاز و به ویژه پس از انقلاب علمی و ظهور زیرشاخه های اومانیسم (لیبرالیسم، سوسیالیسم و فاشیسم) این گزاره را مطرح کند که خلق اینترنتِ همه چیز و بهره مندی از الگوریتم هایی به مراتب کامل تر و دقیق تر از الگوریتم های ذهن انسان توسط گوگل و فیسبوک، منجر به زوال لیبرالیسم، ظهور کیشِ دیتا (دیتائیسم) و در نهایت بی استفاده شدن بشر امروزین خواهد شد. در کنار مقابله و بازبینی متن ترجمه و ارائه ی ایرادات و حذفیات، نگارندگان کوشیده اند تا نشان دهند که امکان دارد آینده به چنین سمت و سویی نرود، اگر انسان ها بتوانند با کمک گرفتن از آگاهی جهان شمولی که اکنون بیش از هر زمان دیگر به آن مسلح هستند، از سیر تحولات در گذشته، درس آموخته و پیش از رخ دادن آینده ی مد نظر نویسنده ی کتاب، برایش چاره اندیشی کنند.