معرفی نسخه خطی

کتاب البیاض و السواد تألیف خواجه ابوالحسن علی بن حسن سیرجانی کرمانی، از منابع اصلی عرفان و تصوف اسلامی است و از منابع مطالعاتی شیخ محی الدین ابن عربی نیز بوده است. این کتاب از نوع الرساله القشیریه امام قشیری و اللمع فی التصوف ابونصر سراج توسی می باشد. نویسنده در نوشتار حاضر به معرفی نسخه ای از کتاب مذکور که در جلد دوم کتاب یادداشت های استاد مجتبی مینوی با نامی مجعول مورد اشاره قرار گرفته است، می پردازد.

معرّفی و انتشار متون برجسته ادب فارسی، موجب رونق و غنای پیشینه علمی، ادبی و تاریخی کشور می شود. بسیاری از نسخ در کتابخانه های داخل و خارج کشور باقی است که به منظور شناسایی ضرورت دارد تصحیح، معرّفی و مورد ارزیابی قرار گیرند. از حسنعلی خان امیرنظام گروسی دو اثر ارزنده ادبی به صورت مکتوب به نام های منشآت و پند نامه یحیویه به جای مانده است که تا به حال معرّفی و مورد تحلیل و بررسی واقع نشده است. منشآت گروسی؛ اثری در نامه نگاری و مکاتیب دیوانی فارسی است که در قرن سیزدهم به سبک قائم مقام فراهانی به نثری ساده و بینابین نگاشته شده است و از نظر انعکاس اوضاع تاریخی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، دیوانی و... حائز اهمیّت می باشد، لذا بازنگری و معرّفی و شناسایی این اثر در باز آفرینی گذشته فرهنگی ایران، می تواند مؤثّر باشد. در این مقاله سعی بر این است ضمن معرّفی امیر نظام گروسی و نقش وی در ترّقی و اصلاح جامعه و توجه به علوم ادبی و ادبیان، نسخه های اساس و کمکی منشأت وی، نیز معرّفی شده و به بیان مهّم ترین ویژگی های این اثر، پرداخته شود.