خود آسیبی

هدف: هدف پژوهش تعیین نقش تجربه های عاطفی مثبت و منفی، نوروزگرایی و ریخت هایی ارزشی انگیزشی در تمیز افراد خود آسیب رسان از افراد عادی بود. روش: روش پژوهش توصیفی، از نوع علّی- مقایسه ای و جامعه آماری دانشجویان خوابگاه های دانشگاه های شهر تهران به تعداد تقریبی 35 هزار نفر در سال 1395 بود که بین 30 الی 50 شرکت کننده از هر یک از دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی، خوارزمی، شاهد، شهید بهشتی و تربیت مدرس و در مجموع 218 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در نهایت از بین این تعداد و بر اساس پرسشنامه آسیب به خود سانسون، ویدرمن و سانسون (1998)، 40 نفر در گروه خود آسیب رسان و 40 نفر در گروه عادی غربال انتخاب شدند و ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه تجربه های مثبت و منفی دینر، رایتز، تاو، کیم-پریتو، چوئی، اویشی و بیسواز-دینر 2010، مقیاس زمینه یاب ارزشی شوارتز (1992) و مقیاس 5 عاملی شخصیت نئو مک کری و کاستا 1986 را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل تشخیص استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین نوروزگرایی (94/44 =F، 001/0 =P) و عاطفه منفی (04/8 =F، 006/0 =P) گروه خود آسیب رسان بالاتر از افراد عادی و میانگین عاطفه مثبت (84/15 =F، 001/0 =P)، جهان شمولی (96/8 =F، 004/0 =P)، خیرخواهی (14/15 =F، 001/0 =P)، سُنّت (68/13 =F، 001/0 =P)، همنوایی (39/16 =F، 001/0 =P) و ایمنی (54/7 =F، 007/0 =P) آن ها پایین تر از گروه افراد عادی است. تابع تشخیصی حاضر قادر به تبیین 8/49 درصد از واریانس رفتار خود آسیبی/عدم خود آسیبی بود و 3/91 درصد شرکت کنندگان را به درستی گروه بندی کرد. نتیجه گیری: از متغیرهای نوروزگرایی، همنوایی، عواطف مثبت، خیرخواهی، سُنّت، جهان شمولی و عواطف منفی می توان به عنوان معیاری برای پیش بینی عضویت گروهی افراد در گروه سالم و گروه خود آسیب رسان و معیارِ تمیز این دو گروه از یکدیگر استفاده کرد. بنابراین، ارائه آموزش برای بهبود متغیرهای یاد شده به تعدیل رفتارهای خود آسیب رسان کمک می کند.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش عواطف و باورهای فراشناختی در پیش بینی رفتارهای خودآسیب رسان جوانان بود. در قالب یک طرح توصیفی از نوع همبستگی تعداد 160 شرکت کننده با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از بین دانشجویان خوابگاهی دانشگاه الزهرا و دانشگاه تهران انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنام ه فراشناخت ، مقیاس تجربه مثبت و منفی و پرسشنامه آسیب به خود بود. برای تحلیل نتایج پژوهش حاضر از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به روش گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد بین عاطفه مثبت با رفتارهای خودآسیبی رابطه منفی معنادار وجود داشت و بین عاطفه منفی، کنترل ناپذیری و خطرناک بودن افکار و همچنین اعتماد شناختی با رفتارهای خودآسیبی رابطه مثبت معنادار وجود داشت. در ادامه نتایج رگرسیون نشان داد متغیرهای پیش بین پژوهش حاضر توانستند 1/22 درصد از تغییرات ایجاد شده در متغیر رفتارهای خود آسیبی را تبیین کنند که در این میان، مؤلفه عاطفه مثبت و باور فراشناختی کنترل ناپذیری و خطرناک بودن افکار به ترتیب بالاترین اهمیت را در پیش بینی متغیر رفتارهای خود آسیبی داشتند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان گفت کاهش تجارب هیجانی خوشایند و عدم مواجهه سازگار با تجارب هیجانی ناخوشایند می تواند افرادی را که باورهای فراشناختی ناسازگار دارند، به سمت رفتارهای خودآسیب رسان سوق دهد.

دوران نوجوانی یکی از مهم ترین مراحل زندگی در رشد و تکامل جسمی، روانی و اجتماعی فرد می باشد؛ این دوره، با نوعی سردرگمی همراه با کاهش عزت نفس، خودکم بینی و خودپنداره منفی همراه است که سبب کاهش فعالیت های طبیعی و تعاملات اجتماعی می شود و مسائلی همچون خود آسیبی و بزهکاری را به همراه دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر درمان فراشناخت بر افزایش عزت نفس و کاهش علائم خود آسیبی در نوجوانان بزهکار بوده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر اجرا، جزء طرح های نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون -پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه موردنظر، شامل کلیه پسران نوجوان بزهکار 14 تا 18 سال کانون های اصلاح و تربیت شهر اراک بوده است. بدین منظور 40 نفر از این پسران به عنوان نمونه به صورت هدفمند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 20 نفر) قرار گرفتند و پرسشنامه 58 ماده ای عزت نفس کوپر اسمیت و پرسشنامه خود آسیبی سانسون را تکمیل کردند. سپس گروه آزمایش به مدت 8 روز، جلسه درمان فراشناخت را تجربه کردند و گروه گواه هیچ آموزشی دریافت نکردند. در آخر از هر دو گروه، پس آزمون عزت نفس و خود آسیبی بر اساس همان دو پرسشنامه گرفته شد و نتایج با یکدیگر مقایسه گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد میانگین نمرات عزت نفس و خود آسیبی گروه آزمایش در پس آزمون نسبت به گروه گواه تفاوت معناداری دارد. بر اساس نتایج این مطالعه، درمان فراشناخت بر افزایش عزت نفس و کاهش علائم خود آسیبی مؤثر بوده است.