استعارات هستی شناختی

معنی شناسی شناختی، استعاره به بیان مفاهیمی از یک حوزه ی انتزاعی در قالب یک حوزه ی ملموس تر می پردازد. بخش زیادی از اصطلاحات زبان فارسی نیز در بردارنده ی استعاره هایی می باشند که در زبان خودکار مردم و در سطوح مختلف سنی و فرهنگی، کاربرد زیادی پیدا کرده اند. پژوهش حاضر در چارچوب نظریه استعاره لیکاف و به شیوهای تحلیلی- توصیفی به دنبال بررسی انواع کارکردهای این ابزار در راستای زیبایی شناختی، ایجاد جذابیت، پوشیده سازی، پیش برد و القای اهداف و تأثیرگذاری در مخاطب در میان گفتار رایج نوجوانان است. سعی بر آن بود تا فراوانی کاربرد انواع استعارات در راستای اهداف مورد نظر نوجوانان مشخص شود. جامعه ی آماری این پژوهش دانش آموزان دبیرستانی 18- 15 سال و حجم نمونه ای برابر با 550 نفر و به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. از تکنیکهای مصاحبه ی حضوری، پرسش نامه، مشاهده و ضبط صدا و بررسی کمّی شامل محاسبه ی فراوانی انواع استعارات استخراج شده از کلام روزانه ی زبانوران و اعمال شیوه های آماری و آزمون مجذور خی استفاده گردید. نتایج نشان می دهند که تمایز معناداری مابین استعارات به کار رفته در مکالمات دانش آموزان دختر و پسر وجود داشته، پسران از عبارات استعاری بیشتری استفاده نمودند.استعارات ساختاری پربسامدترین نوع بوده و پس از آن استعارات هستی شناختی در دختران و جهتی در پسران از فراوانی بیشتری برخوردار بودند.