کنفرانس ورسای

گرچه دوران حیات جامعه ملل کوتاه و آشفته، موفقیت آن زودگذر و فرجامش بی عزت بود اما همیشه باید جایگاهی بس مهم را در تاریخ حفظ کند.ایران با اندوخته تجربیات خود از روابط دیپلماتیکی، خود را ملزم به حضور فعال و موثر در جامعه ملل می دانست.

کنفرانس صلح ورسای که پس از پایان جنگ جهانی اول توسط دول پیروز شکل گرفت درصدد بود تا دنیای پس از جنگ را به گونه ای بسازد که منادی صلح جهانی باشد. ایده های آرمان گرایانه ای که خصوصا از حمایت ویلسون رئیس جمهور آمریکا برخوردار بودند افکار عمومی جهان را به خود جذب نمود و شرایط مساعدی را در تصورات کشورهایی که طعم ناخوشایند جنگ را چشیده بودند ایجاد کرد. یکی از این کشورها که علیرغم بی طرفی در جنگ متحمل خسارات فراوانی شده بود ایران بود که اینک قصد داشت تا از این فرصت استثنایی برای احقاق حق و استقلال واقعی اش نهایت استفاده را ببرد. از این رو نمایندگانی را به پاریس فرستاد. اما در رسیدن به مطامع خود ناکام ماند. این پژوهش به بررسی علل ناکامی نمایندگان ایرانی برای حضور در کنفرانس صلح ورسای پرداخته و با تحلیل عوامل تحمیل شده به نمایندگان ایران، این عوامل را به چهار دسته تقسیم بندی کرده و در نهایت پارادوکس میان ایده های ایده آلیستی و رئالیستی موجود در روابط بین الملل در برهه مورد نظر را عامل تسریع کننده این شکست می داند.