تحلیل ابیاتی از دیوان خاقانی شروانی همراه با نقد شروح پیشین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
شعرپژوهی سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۸)
113 - 136
حوزه های تخصصی:
خاقانی شروانی یکی از بزرگ ترین و خاص ترین شاعران فارسی زبان است. پیچدگی و چندلایگی اشعار این شاعر یکی از وجوه ممتاز و خاص بودن شعر اوست. گواه دشواری اشعار او، وجود انواع شروح متقدم چون شادی آبادی و شروح متأخر معروف است. دریافت اشعار خاقانی به توغّل در انواع علوم قدیمی مثل نجوم، طب، تاریخ و اساطیر، قرآن و حدیث، فنون بلاغت و جامعه شناسی اثر نیاز دارد که بی توجهی به آنها مخاطبانش را به بیراهه می برد. در این مقاله، تکیه بر ابیاتی است که از نظر پژوهشگران به دلایل مذکور به غلط شرح شده است؛ همچنین ضمن اشاره به شرح و نظر شارحان، شرح آنان بررسی و نقد شده و در نهایت برای هر بیت معنایی که درست به نظر می رسد، با توجه به دلایل درون متنی، برون متنی و پیرامتنی به دست داده شده است. در پایان مقاله نیز نحوه ی قرائت یک کلمه ی جغرافیایی (ابهر) که تاکنون در شعر خاقانی مغفول مانده، بررسی شده است.