رشد حرفه ای مستمر

با توجه به اینکه، رشد حرفه ای و ارتقاء فرهنگ همکاری از عناصر مهم در اثربخشی سازمان های آموزشی محسوب می شوند، پژوهش حاضر با هدف بررسی و تبیین پیشایندهای رشد حرفه ای همکارانه، به منظور ایجاد یک چارچوب مفهومی مناسب با رویکرد کیفی انجام یافت. مشارکت کنندگان با شیوه هدفمند (تعداد17 نفر) و از بین اساتید دانشگاه، کارشناسان گروه های آموزشی، مدیران آموزش و پرورش و معلمان شهر تهران تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق گردآوری شدند. تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا(کد گذاری باز، محوری و انتخابی) انجام گرفت. نتایج نشان دادند که عوامل مؤثر در رشد حرفه ای مبتنی بر همکاری معلمان شامل: عامل مدیریتی با مقوله های «دانش در زمینه کار گروهی»، «اخلاق حرفه ای»، «باوربه کار تیمی» و«حمایت و پشتیبانی»، عامل ساختاری با مقوله های «الزامات زمینه ای(تسهیل گر/ حمایتی)» و «الزامات فرآیندی ( تصمیم گیری، کنترل و روابط )»، عامل فرهنگی با مقوله های «ارزش ها و هنجارها»، «اهداف و مأموریت مشترک» و «روحیه جمع گرایی» و عامل معلمان با مقوله های «ویژگی های رفتاری و شخصیتی»، «داشتن تفکر جمعی و زمینه اجرایی آن» و «مهارت های ارتباطی» می باشد. یافته های این پژوهش اهمیت توجه به عوامل موثر در رشد حرفه ای همکارانه را در سازمان های آموزشی مورد تأکید قرار می دهد.

تلاش در جهت تغییر و نوآوری در حوزه برنامه درسی، به دست معلمان با صلاحیت و توانمند به ثمر می نشیند. برنامه های تربیت حرفه ای به منزله ای راهبردی مهم در جهت بهبود کیفیت تدریس و پیشرفت دانش آموزان قلمداد می شوند. شواهد فراوان حکایت از این حقیقت دارد که رویکرد های متمرکز و کوتاه مدت در زمینه رشد حرفه ای، در فراهم آوردن موجبات ایجاد تغییر معنادار در عملکرد معلم در کلاس درس، قرین موفقیت نبوده اند. لذا تمرکز زدایی از برنامه های آموزش معلمان و تدارک فرصت های یادگیری مبتنی بر بافت و مدرسه بنیان، به منظور رشد حرفه ای پایدار، یک ضرورت اساسی است. لذا در پژوهش حاضر، که نوعی پژوهش هنجاری است، نگارنده بر اساس مرور پیشینه و مطالعه پژوهش های عمیقی که با هدف تعیین ویژگی های مدل های اثربخش رشد حرفه ای معلمان انجام شده است، به شناسایی عناصر اساسی می پردازد که ستوان فقرات برنامه های اثربخش تربیت حرفه ای ضمن خدمت محسوب می شود. هدف، ارائه یک چهارچوب مفهومی برای تفکر در مورد برنامه درسی رشد حرفه ای معلمان، با تاکید بر ماهیت فرایندی و مبتنی بر بافت آن است. لازم به ذکر است که نگارنده در پژوهش حاضر، در راستای عملیاتی نمودن اهداف و راهبرد های ذکر شده در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در خصوص رشد و بالندگی مستمر معلمان، گام برداشته است.