نزهت نامه

چکیده جانور شناسی (علم الحیوان) یکی از شاخه های دانش است که از روزگاران کهن (دست کم از یونان باستان) مورد توجه بوده است. در فرهنگ اسلامی نیز پس از تأسیس بیت الحکمه و شکل گیری نهضت ترجمه و برگردان متون از زبان های یونانی و سریانی و سانسکریت به عربی، رساله های متعددی در این باب نگاشته شده است. از جمله این آثار کتاب الحیوان اثر جاحظ و حیا ه الحیوان الکبری تألیف دمیری است. در این جستار پس از مروری کوتاه بر پیشینه نگارش کتب جانور شناسی در حوزه اسلامی - ایرانی، نسخه منافع حیوان نگاشته عبد الهادی مراغی (قرن هفتم) معرفی شده است. در ادامه با مراجعه به متون مرتبط با این حوزه ده ها واژه و عبارت ناتمامی را که مصحح محترم به سبب رنگ باختگی مرکب نسخه، با امانت داری تمام نشان داده ، اصلاح و تکمیل شده است؛ هم چنین است مواردی که مصحح تردید خود را از اصالت یا صحت عبارات با علامت پرسش ابراز داشته است. نکات تازه ای نیز درباب «دلفین» («غریق رهان» در برخی متون کهن) و «کبوتر بنا» ( ورشان یا کبوتری دشتی) ارایه شده است. گفتنی است، بیش از هر کسی مصحح محترم شایستگی تصحیح مجدد متن را دارا است.