نظام شناختی اجرایی

اختلالات و ناهنجاری های زبان شناختی از ویژگی های بارز بیماران آلزایمری است که بیشترِ اختلالات یادشدهْ در حوزه کاربردشناسیِ زبان جای می گیرند؛ همچنین، این بیماران در تعبیر زبان تمثیلی و غیرلفظی اشکال و اختلال دارند. در این پژوهش، توانایی پنج بیمار آلزایمریِ فارسی زبان، در درک بیست ضرب المثل آشنا، غیر مبهم و شفاف، با یک گروه ده نفره طبیعی که همگی فارسی زبان و در گستره سنی و تحصیلات همانند قرار داشتند، ازطریقِ اجرای آزمون های توضیح شفاهی و گزینش اجباری، بررسی شد. یافته های پژوهش حاضر بیانگر عملکرد ضعیف بیماران آلزایمری در درک ضرب المثل در مقایسه با افراد سالم بود. عملکرد ضعیف بیماران در آزمونِ بررسی کوتاهِ توانایی های شناختی و ارتباط میان عملکرد آزمودنی ها در آزمون های شناختیِ ترسیم ساعت و استروپ رنگ با نتایج آزمون های درک ضرب المثل، ازیک سو، و گرایش بیماران به ارائه تفسیر لفظی از ضرب المثل ازسویی دیگر، نشان داد که در آزمودنی های آزمون، مجموعه ای از اختلالات در حوزه پردازش شناختی موجب ضعف عملکردشان در درک عبارات اصطلاحی می شود.

عبارت اصطلاحی حوزه مطالعاتی بسیار مناسبی برای کنکاش در دو مورد از بنیادی ترین اختلالات بیماری آلزایمر یعنی نقصان معنایی بیماران آلزایمر و اختلال نظام شناختی اجرایی آنها قلمداد می شود. در این پژوهش، توانایی 5 بیمار آلزایمر فارسی زبان در درک 30 عبارت اصطلاحی آشنا، غیر مبهم و شفاف با یک گروه 10 نفره طبیعی که همگی فارسی زبان و در گستره سنی و تحصیلات همانند قرار داشتند، از طریق اجرای آزمون های توضیح شفاهی و گزینش اجباری مورد بررسی قرار گرفت. همچنین،از طریق اجرای آزمون های زبانی درک واژگانی و روانی معنایی، قابلیت زبان شناختی آزمودنی ها مورد بررسی قرار گرفت و با برگزاری آزمون های ترسیم ساعت و استروپ رنگ، قابلیت نظام شناختی اجرایی بیماران به محک آزمون گذاشته شد. یافته های پژوهش حاضر بیانگر عملکرد ضعیف بیماران آلزایمر در درک اصطللاحات بود. عملکرد ضعیف بیماران در آزمون شناختی، آزمون زبانی روانی معنایی و آزمون نظام شناختی اجرایی از یک سو و ارتباط بین عملکرد آزمودنی ها در آزمون شناختی، روانی معنایی و نظام شناختی اجرایی با نتایج آزمون های درک اصطلاح از سویی دیگر، نشان داد که مجموعه ای از اختلالات در حوزه پردازش معنایی، نظام شناختی اجرایی و قابلیت های شناختی موجب ضعف عملکرد بیماران در درک عبارات اصطلاحی می گردد. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که پردازش عبارات اصطلاحی در افراد سالم از ماهیتی چند وجهی برخوردار است.