منظومة سه گانة اسلام

این نوشتار می کوشد تا با تمرکز بر موضع گیری های سیاسی امام رضا (ع) ، معطوف به رقیب و دشمن سیاسی ایشان یعنی مأمون، به استنباط های نظری بپردازد و از خلال این بررسی به پرسش های سیاست در دنیای معاصر پاسخ دهد. سیاست امام رضا (ع) در دو وجه «سیاست معطوف به مأمون» و «سیاست معطوف به امام (ع) » قابل تعقیب است. رفتار سیاسی در خلأ رخ نمی دهد، بلکه در یک محیط تعاملی و کنش و واکنش زنجیره ای رخ می دهد و رفتاری راهبردی است. پرسش این است که منطق تعامل های امام رضا (ع) با مأمون چیست؟ فرضیه آن است که شناخت مأمون و مأمون شناسی امام (ع) ملهم از شیطان شناسی و روش های سه گانة تطمیع، تهدید و تزویر معطوف به رهبر و پیروان است. این کندوکاو بر محور پذیرش ولایتعهدی از سوی امام رضا (ع) قرار گرفته است. مأمون ابتدا قصد اغوای امام (ع) یا تزویر دارد که با بیان مقاصد پنهان مأمون خطاب به وی این مرحله به سرعت به پایان می رسد. تطمیع اول، با پیشنهاد خلافت و تطمیع دوم، با پیشنهاد ولایتعهدی و سپس «تهدید» برای القای «تصور تطمیع شدن» در اذهان عمومی غیر بصیر از فنون مأمون بوده که همواره توسط امام (ع) خنثی و این موارد به فرصت سازی تبدیل شده است.