ملاء عام

اجرای علنی مجازات بر مبنای اصول و اسلوب قواعد سنجش پذیر بنا نشده است و در عمل به بازدارندگی و کنترل جرایم منجر نشده است؛ از همین روست که نشانه هایی از عوام گرایی کیفری در آن قابل مشاهده است؛ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 در ماده 499 ممنوعیت اجرای علنی مجازات را اصل و خلاف آن را استثنا و مستلزم وجود الزامات قانونی و مصلحت سنجی های قضایی کرده است؛ اجرای علنی مجازات از نظر علم کیفرشناسی آسیب های مستقیمی بر خانواده فرد مجازات شده داشته؛ با این اوصاف نه تنها موجب بازگشت وی به عنوان یک انسان صالح به جامعه نمی شود، بلکه تجربه یک بار تحقیر و خواری او را برای ارتکاب جرائم بعدی جسورتر ساخته و در نتیجه وی دیگر واهمه ای از اجرای مجازات در علن ندارد چرا که شخصیت و پایگاه اجتماعی قبلی خود را از دست رفته تلقّی می کند؛ از نظر فقهی عقاید مختلف و متفاوتی در زمینه اجرای علنی یا اجرای مخفیانه مجازات ها اذعان شده است؛ به نظر نگارنده در تحلیل اجرای علنی یا اجرای مخفیانه مجازات ها باید اذعان داشت که مصلحت اسلام و مسلمین در اجرای کیفر مدنظر قرار گیرد و اساساً بر پایه مصلحت عمل شود؛ مثلاً هرگاه اجرای علنی مجازاتی موجب وهن اسلام و نظام اسلامی باشد؛ باید از اجرای آشکار مجازات جلوگیری شود.

بطور کلی اجرای برخی حدود، قصاص و تعزیرات در ملاء عام طی سال های گذشته، یکی از مباحث بحث برانگیز در محافل علمی و فرهنگی بوده و واکنش صاحب نظران مسائل شرعی، اجتماعی و حتّی سیاسی را برانگیخته است. اجرای مجازات در ملاءعام به نوعی ترذیلی محسوب می شود، بر همین اساس اجرای اینگونه مجازات ها در اسناد و کنوانسیون های بین المللی حقوق بشر ممنوع اعلام شده، لذا اجرای آنها بازتاب گسترده ای در سطح جامعه بین الملل دارد. در این پژوهش که توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد، سعی بر آن شده تا با جمع آوری، بررسی و تجزیه و تحلیل دیدگاه های مختلف و نظر سنجی از مردم و صاحب نظران، پیرامون مبانی جرم شناختی اجرای علنی مجازات ها به آراء و نظرات روشن و سنجدیده ای دست یابیم. یافته های تحقیق بیانگر آن است که اجرای علنی کیفر آثار و پیامدهایی را در جوامع انسانی به دنبال دارد که با توجه به دیدگاه های متفاوت از نظر جرمشناسی تبعاتی که از اجرای علنی کیفر حاصل می شود، در مواردی تأثیر کیفر را کمرنگ تر می نماید و از سویی تکرار اجرای علنی کیفر ممکن است در بلندمدت منجر به عادی شدن و از بین رفتن قبح عمل شده و تأثیر کمتری در مجرمین حرفه ای داشته باشد. نتیجه بدست آمده از نظرسنجی صورت گرفته نشان می دهد اجرای مجازات در ملاءعام از بعد جامعه شناختی و روانشناختی آثار منفی و عواقب وحشتناکی از قبیل تقویت روحیه قساوت، انتقام، نفرت و حتی گرایش به ارتکاب جرم و افزایش رفتارهای پرخاشجویانه و و گرایش به پرخاشگری در جامعه می شود.