فوائح الجمال و فواتح الجلال

کتاب «فوائح الجمال و فواتح الجلال»، از آثار نجم الدّین کبری است. وی اساسی ترین نظریّات خود، در مورد معرفت را در این کتاب بیان کرده و نیز از احوال باطنی و تجربه های عرفانی خود به دقت سخن گفته است. هدف این تحقیق نخست اثبات تجربه های نجم الدین کبری به عنوان تجربه های دینی است، نه تجربه های عرفانی، به دلیل این که مبتنی بر وحدت و اتحاد تجربه گر و تجربه شونده نیستند؛ و مسئله دوم بیان دیدگاه ها و عقاید نجم الدین بر اساس بررسی تجربه های شخصی وی در این کتاب است. تجربه های موجود در کتاب فوائح الجمال را می توان به سه دسته کلی تقسیم کرد. دسته اوّل؛ تجربه هایی که خود نجم الدّین کبری، آن ها را تجربه کرده و توصیف می کند. دسته دوم؛ تجربه هایی که از متن استنباط می شود، که احتمالاً نجم الدّین آن ها را تجربه کرده بوده است. دسته سوم؛ تجربه های دیگران که نجم الدّین تجربه را از زبان آن ها تعریف می کند. مبنای کار نگارندگان در این مقاله تجربه های دسته اوّل و ناب است