معلم ریاضی

پیچیدگی عمل تفکر و یادگیری در انسان از یک سو و دشواری طبیعی مفاهیم، مهارت ها و استدلال های ریاضی از سوی دیگر و نیز ضعف برخی از معلمان و شفاف نبودن هدف های برنامه ای و عامل هایی دیگر موجب ناکامی بسیاری از فراگیران در کسب نتایج مطلوب در دروس ریاضی و در نتیجه بیزاری و دلسردی آنان در این قلمرو مهم از دانش بشری شده است. در واقع به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران ریاضیات عرصه ای است دشوار هم برای تدریس و هم برای یادگیری. در این میان چگونگی تدریس و رفتار مدرسان ریاضی بسیار حائز اهمیت می باشند. بسیاری از مشکلات درون فردی یادگیری ریاضیات برای فراگیران با رفتار مناسب مدرسان قابل حل می باشد و برخوردهای ناشایست مدرسان می تواند به این مشکلات دامن بزند و هدف اصلی یاددهی یادگیری را مختل نماید. تأثیر جنبه های احساسی و عاطفی بر آموزش و یادگیری ریاضیات موضوع مهم و انکارناپذیری است. معلم ریاضی در چگونگی رفتار کلاس اعم از رفتار علمی و اخلاقی نقشی جدی بازی می کند و می تواند با رفتار به هنجار خود محیطی مناسب برای یادگیری مطلوب را فراهم آورد. فراگیران در جریان یادگیری ریاضی با مشکلات فراوانی مواجه هستند. ریشه حل برخی از این مشکلات را نمی توان تنها در فراگیران جستجو کرد بلکه باید در رفتار و اخلاق معلمان ریاضی پیدا کرد.

به استناد تغییرات ساختاری جدید در نظام آموزشی ایران در قالب 6-3-3 که از سال تحصیلی 91-1390 به اجرا در آمده است، تألیف جدید کتاب های درسی نیز در برنامه کاری وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته است. در راستای این تحولات، پژوهش حاضر به منظور دستیابی به نظرات معلمان ریاضی دوره راهنمایی تحصیلی، به عنوان مجریان اصلی دوره، انجام شد تا تصویری واقع بینانه و روشن از شرایط موجود، در اختیار برنامه ریزان و مؤلفان کتاب های جدید ریاضی قرار دهد. ارزشیابی در این پژوهش به معنای شناسایی وضع موجود و داوری درباره فاصله بین وضع موجود و وضع مطلوب در نظر گرفته شده است. متغیرهای مورد مطالعه در این پژوهش عبارت اند از: میزان آگاهی و شناخت معلمان از اهداف، محتوا و سایر عناصر برنامه درسی ریاضی، نظر معلمان در مورد برنامه و کتاب ریاضی، روش های یاددهی- یادگیری، گردش کار و فرایند تدریس معلمان و مشکلات اجرایی برنامه و مواد آموزشی آن. اطلاعات مورد نیاز جهت بررسی این متغیرها از طریق پرسش نامه های نظر سنجی از معلمان، فرم های مصاحبه و جلسات هم اندیشی جمع آوری شد. برای توصیف اطلاعات جمع آوری شده در این مطالعه از روش های آمار توصیفی و برای تحلیل استنباطی از آزمون بی پارامتری تفاوت نسبت صفت در یک جامعه با یک نسبت معین و آزمون پارامتری t و z تک نمونه ای استفاده شد. اطلاعات گردآوری شده از طریق جلسات هم اندیشی و مصاحبه ها نیز پس از تحلیل، مقوله بندی و تلخیص، در راستای تکمیل، توسعه و تفسیر اطلاعات کمی گردآوری شده مورد استفاده قرار گرفت. یافته های ارزشیابی حاضر، حاکی از وجود فاصله و ناهماهنگی بین سطوح مختلف برنامه درسی ریاضی دوره راهنمایی تحصیلی است. براساس اطلاعات گردآوری شده، یکی از عمده ترین دلایل شکاف موجود ناهمخوانی رویکرد و اهداف این برنامه با واقعیت محیط های آموزشی شامل تخصّص، فرهنگ و باور آموزشی معلمان، نیاز دانش آموزان، محتوای کتاب های درسی ریاضی، روش های ارزشیابی، فضای کلاس درس و زمان آموزش است.