اسلام برای عرضه به دنیای جدید چه دارد؟(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قبسات ۱۳۸۲ شماره ۲۸
حوزه‌های تخصصی:
در نیای جدید غرب، ابتدا امور حکومتی و معیشتی، بعد تفکر سپس خود دین (از طریق رنسانس)، غیر دینی شده و جوامع جدید به دنیاگرایی و دین‌زدایی افراطی و بحران درونی فقدان معنا رسیده است. در این اوضاع و احوال، اسلام با داشتن ویژگی‌های ذیل که در کم‌تر دینی یافت می‌شود می‌تواند درمانگر و چاره‌ساز «دین‌زدایی معاصر» باشد:
- ویژگی نخست اسلام، تطبیق‌پذیری اجرای شعایر اسلامی (مانند نماز) در همة مکان‌ها و زمان‌ها، در حضر یا در سفر است و مانند احکام برخی از ادیان به برگزاری در محل خاص مقید نیست.
- ویژگی دوم اسلام این است که بر حسب آموزة توحید، درون آدمی را یک‌پارچه و هماهنگ می‌سازد و با رسمیت شناختن ارضای نیازهای گوناگون جسمی و روحی، وجود آدمی را به تعادل می‌رساند.
- ویژگی سوم اسلام این است که بر خلاف بسیاری از ادیان دیگر، جریان وحی را در دین منحصر نمی‌داند و کلیت و شمول آن را باور دارد و موید وحیانی بودن بسیاری از ادیان پیشین است. این خصوصیت، زمینه‌ساز همزیستی ادیان گوناگون در جهان معاصر است.
- ویژگی چهارم آن است که باطنی‌گرایی اسلام (عرفان اسلامی و تصوف)، سالک را به دوری از جامعه و گوشه‌گیری دعوت نمی‌کند و مشارکت فعال اجتماعی با زیست عرفانی قابل جمع است و چون مخاطب عرفان اسلامی فطرت پایدار انسانی است، جاذبة آن برای جوامع از بین نخواهد رفت.