ولایت تکوینی و تصوف

توجه به سیر تاریخی اندیشه‌های فکری ـ عقیدتی، بسیار ضرورت دارد. در این میان، کم توجهی یا بی‌توجهی به سیر تاریخی اندیشه‌های شیعی و نیز در دست‌رس نبودن برخی از مهم‌ترین آثار کلامی متکلمان مذهب تشیع در سده‌‌های دوم، اوایل قرن چهارم ـ از هشام بن حکم (179ق) تا ابوسهل نوبختی (311 ق) و ابن قبه رازی (پس از 319ق)، داوری در این باره را مشکل ساخته است. همچنین این عامل، سبب کج فهمی‌ها و برداشت‌ها و حتی انتساب‌های نادرست برخی آرا به شخصیت‌ها یا مکتب‌های فکری شده است. هر چند عنایت امامان شیعه? در ارائه نظریه و سپس تلاش محدثان و متکلمان ارجمند به ویژه در قرن سوم و چهارم در حراست، ضبط و گردآوری آن میراث گران‌سنگ، مبانی فکری ـ نظری تشیع به ویژه در بحث «امامت» را به نسل‌های بعدی رسانده است. با بررسی سندی، تحلیل محتوایی، تبیین شرایط و موقعیت تاریخی و جغرافیایی، می‌توان در اثبات عقاید حق شیعیان امامی و نیز نقد و رد باورهای انحرافی آن به داوری نشست.