کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی

جهانیشدن جوانب مختلف جوامع بشری را با تغییر و تحولات وسیعی روبرو ساخته است. علوم کتابداری و اطلاع رسانی نیز به عنوان شاخه ای از علوم اجتماعی تحت تأثیر این تغییر و تحولات قرار گرفته است. در این مقاله با بررسی جهانیشدن، تعاریف و حیطة تأثیرات آن، به صورت اخص به رابطه اطلاعات و جهانیشدن پرداخته میشود. اطلاعات گرایی به عنوان مفهومی نوین موردتوجه قرار گرفته و در ادامة مقاله، فرصت ها و چالش های جدی پیش روی کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی در تعامل با جهانیشدن تجزیه و تحلیل شده است. سرانجام راهکارها و پیشنهادهایی به عنوان راه حل مسائل موجود به صورت مجزا برای دست اندرکاران تصمیم گیری کلان، استادان، گروه های کتابداری و اطلاع رسانی و دانشجویان آن ها ارائه شده است

   هدف : هدف این پژوهش، تحلیل هزینه- منفعت حفاظت و نگهداری منابع چاپی و الکترونیکی کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی است. روش پژوهش : این پژوهش از نوع کاربردی است و برای تحلیل داده ها از مدل ریاضی استفاده می کند. مدل پژوهش در قسمت تحلیل هزینه فرصت ذخیره سازی منابع چاپی، از ترکیب پنج متغیر هزینه دارایی، هزینه تعمیر و نگهداری، هزینه جاری، هزینه نیروی انسانی و هزینه انرژی، تشکیل می شود؛ همچنین مدل پژوهش در بخش بررسی هزینه فرصت ذخیره سازی منابع الکترونیکی، از شش متغیر هزینه تملک و دارایی، هزینه تعمیر و نگهداری، هزینه جاری، هزینه نیروی انسانی و هزینه انرژی و هزینه تهیه پایگاه های اطلاعاتی تشکیل می شود. در این پژوهش هزینه فرصت نگهداری مجموعه منابع چاپی و الکترونیکی با استفاده از مدل ارزش خالص فعلی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. جامعه مورد بررسی در این پژوهش کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران می باشد. پژوهش حاضر ارزش خالص فعلی متغیرهای تحت بررسی در بازه های زمانی سه ساله، پنج ساله وهفت ساله گذشته را محاسبه و مورد ارزیابی قرار داده است. مقادیر هزینه های مربوط به متغیرهای مورد نظر در هر مدل مربوط به منابع چاپی و الکترونیکی،  در نرم افزر اکسل 2010 جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفته و نتایج مقایسه شده است. یافته ها : نتایج حاصل از تحلیل و بررسی ارزش خالص فعلی پنج متغیر تأثیرگذار یرحفاظت و نگهداری مجموعه منابع چاپی و شش متغیر موثر بر حفاظت و نگهداری منابع الکترونیکی نشان می دهد که هزینه های صرف شده جهت حفاظت و نگهداری منابع الکترونیکی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران دارای صرفه اقتصادی بیشتر در مقایسه با منابع چاپی می باشد.