معنویت معرفتی

«معنویّت»، حقیقتی آشنا و آشکار برای آدمی است، که عشق به آن، و کوشش برای وصول به حریم آن، انسان را وادار به تلاش و مجاهدت ساخته است، ولی از آن جا که عالم «معنویّت» ماورای عالم مادیّت است و انتقال از این به آن، برنامه و امام لازم دارد، ناچار، «معنویّت» قرین «ولایت» شده است. زیربنای «معنویّت ولایی»، معرفت به مقام صاحب ولایت است، که هرکس نه از این صراط گذشت، در وادی طلب، گم گشته ، به هلاکت رسید. از همین روی، در مقام اثبات و ثبوت – به دلیل عقل، نقل و تجربه - شرط انتقال به عالم ملکوتی معنویّت، معرفت و تسلیم نسبت به ولایت حضرت علی مرتضی 7است. بر این اساس، «معنویّت» یا به صورت «معنویّت معرفتی ولایی» تحقّق می یابد که سالکش را به «لقاء الله» می رساند، و یا در قالب «معنویّت تصنّعی» نمود پیدا می کند که سالکش را در بیابان طلب به ورطه ی هلاکت می کشاند؛ گرچه ممکن است تلاشش را به اندک چیزی شگفت انگیز، مثل درمان دردهای صعب العلاج یا پس گویی و پیش گویی و ... پاداش دهند.