تاریخچه فاضلاب

این مقاله به موضوع فاضلاب شهری و تأثیرات آن در زندگی اجتماعی مردم شهر اصفهان می پردازد. قرن ها فاضلاب شهری منبع خوبی برای غنی کردن زمین های کشاورزی بود. اگرچه جمع آوری و حمل و نقل آن مایة برهم زدن بهداشت شهر و آسایش شهرنشینان می شد و اعتراض شهریان را برمی انگیخت. در عصر جدید، نگاه به فاضلاب شهری تغییر کرد. دیگر پس ماند آلوده ای است که باید هرچه بی سروصداتر از محیط شهر خارج شود. مقالة حاضر این دو رویکرد متفاوت دربارة فاضلاب شهری اصفهان را از یک قرن و نیم پیش تاکنون بررسی می کند و سرانجام به کمک فنّاوری جدید اگوی شهری به حل این معضل دیرپا می رسد. هم چنین بیان می کند که چگونه هم زمان با این فرایند و مرتبط با آن آب لوله کشی شهر اصفهان نیز به سامان رسید. سؤال مقاله آن است که بشر طی قرن ها با پس ماند خود چه می کرد و به ویژه اهالی اصفهان در این زمینه چه تدابیری اندیشیدند. مقاله بر این فرض استوار است که هرچه مدرنیسم امر مهم بهداشت را برای مردم شهرنشین مهم تر کرد، تلاش برای حل معضلات دیرپای بهداشتی سریع تر شد. روش این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و بر اسناد کتاب خانه ای تکیه دارد.