بررسی عوامل مؤثر بر جانمایی صنعتی در ایران (مطالعه موردی: صنایع الکترونیک)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
موضوع شاخه اقتصاد خرد، بررسی رفتار بنگاهها، افراد و دولت به عنوان اجزای خرد اقتصاد است. براساس دیدگاه تولیدکننده، رفتار عقلایی ایجاب میکند که بنگاه به دنبال حداکثر سازی سود خود باشد. به دلیل اثرگذاری بر هزینهها و درآمدها و در نتیجه، سود نهایی، یکی از نخستین پرسشهای عقلایی در زمینهی جریان تولید، تعیین محل و مکان مناسب برای سایت بنگاه است. در تحلیل عوامل مؤثر بـر مکانگزینی فعالیتهای اقتصادی، دیدگاههایی متعدد در طول دو قرن اخیر بیان شده است. این دیدگاه بر عوامل مختلفی تأکید میکند که میتوان در دو دسته مؤثر بر عرضه و تقاضا تقسیم بندی کرد.
پژوهش حاضر، عوامل مؤثر بر جانمایی فعالیتهای تولیدی و صنعتی را بررسی کرده و عوامل مؤثر بر مکانیابی صنایع الکترونیک در مناطق ایران را تحلیل و اهمیت آنها را تعیین میکند. به این منظور، ضمن شناسایی عوامل مؤثر بر جانمایی صنعتی (25 عامل) و کمیسازی و فضاییسازی متغیرها، با توجه به اینکه باید تعداد متغیرهای توضیحی در مدلهای اقتصادسنجی لاجیت و پروبیت کاهش یابد، از سه سناریو، با کاربرد روش آنالیزی اجزای اصلی استفاده شده است.
نتایج مدل، نشاندهندهی تأثیر مهم متغیرهای توان توسعهی صنعتی منطقه و نیز امکان ایجاد، حفظ و نگهداری تأسیسات در منطقه بر مکانیابی صنایع الکترونیک در استانهای کشور است. همچنین، تأثیر منفی درآمد اهالی منطقه و مناطق اطراف بر جانمایی این دسته از صنایع، میتواند به دلیل نسبت بالای ارزش به وزن در محصولات مورد نظر و بنابراین، تحرکپذیری و تجارتپذیری بالای این محصولات باشد.