الیواقیت و الجواهر

عبدالوهاب بن احمد شعرانی (898- 973 ق) را باید یکی از مهم ترین مدافعان محیی الدین ابن عربی (560- 638 ق) دانست. او کتاب های مهمی در دفاع از ابن عربی و تحت تأثیر او نگاشته است که از مهم ترین آن ها می توان به الیواقیت و الجواهر، الکبریت الأحمر و القواعد الکشفیة و غیره اشاره کرد. شایان ذکر است شعرانی در این آثار با توجه به چارچوب تصوف شریعت مدارانه خود، سراغ عقاید ابن عربی رفته و آنچه را که به نظرش مخالف شریعت می آمده، دسیسه دشمنان ابن عربی دانسته و او را از آن ها مبرّا کرده است؛ در بعضی موارد ابن عربی را به درستی از عقاید مانند حلول و اتحاد و توحید ابلیس و برتری ولایت بر نبوت مبرا داشته، اما نتوانسته است به خوبی او را از وحدت وجود و عقیده به خلود کفار و ایمان فرعون مبرّا کند ولی با دفاعی که از او به عمل آورده، مانع طعن و تکفیر وی از طرف معاندانش شده است.