مسیر بهینه سرمایه گذاری، مصرف و تولید ناخالص ملی: کاربرد الگوی رمزی تعمیم یافته در اقتصاد ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
الگوی رمزی[1] ، یکی از مهمترین الگوهای پایهای برای مطالعه تخصیص بین دورهای منابع میباشد. با توجه به اینکه این الگو براساس اصول بهینه یابی متعارف اقتصاد خرد استخراج شده است، الگوی رمزی در اقتصاد کلان نوین – اقتصاد کلان با مبانی خرد- از جایگاه ویژهای برخوردار است و در بسیاری از پژوهشهای اقتصادی به عنوان یک نظریه مرجع، مد نظر قرار میگیرد. کاربرد الگوی رمزی در اقتصاد ایران میتواند مبانی نظری مناسبی را جهت توضیح واقعیات اقتصاد ایران فراهم نماید و همچنین میتواند رویکرد جدیدی را برای پژوهشگران و محققان اقتصادی ایجاد نماید.
کالیبره کردن الگوی رمزی تعمیم یافته برای اقتصاد ایران، هدف اصلی این پژوهش است. برای این منظور، ابتدا رابطه مبادله که بیانگر ارتباط اقتصاد داخلی با دنیای خارج است، وارد الگو میشود و با استفاده از اصول بهینه یابی پویا و حل شرایط مرتبه اول، مسیر بهینه متغیرها به صورت ریاضی استخراج میگردد. آنگاه با استفاده از نرم افزار GAMS الگوی رمزی تعمیم یافته برای اقتصاد ایران در دوره زمانی 1415- 1385 کالیبره میشود. با کالیبره کردن الگو، مسیر بهینه متغیرها استخراج میگردد.
نتیجه بررسی حاکی از آن است که مسیر بهینه تولید ناخالص ملی و مصرف در طول زمان فزاینده است اما مسیر بهینه موجودی سرمایه و سرمایهگذاری ابتدا فزاینده و سپس کاهنده میباشد. در بخش پایانی نیز حساسیت الگو نسبت به پارامترهای نرخ رجحان زمانی، کشش جانشینی بین دورهای مصرف، کشش تولیدی سرمایه و نرخ رشد نیروی کار بررسی میشود.
اجرای سناریوهای مختلف نشان میدهد که کشش تولیدی سرمایه و نرخ رشد نیروی کار اثر مثبت بر رفاه اجتماعی و مسیر بهینه متغیرها دارد؛ در حالی که نرخ رجحان زمانی و کشش جانشینی بین دورهای مصرف دارای اثر معکوس بر میزان رفاه اجتماعی و مسیر بهینه متغیرها میباشد.