زهرا مبارکی

زعفران با ارزش اقتصادی بسیار بالا نقش ویژه ای در صادرات غیر نفتی ایران دارد و شناسایی مناطق مستعد کشت آن در سطح کشور، زمینه را برای برنامه ریزی های لازم در مورد آن فراهم خواهدکرد. با توجه به تاثیر عوامل محیطی گوناگون بررشد وعملکرد محصول زعفران، فرایند سنجش تناسب اراضی برای کشت آن مستلزم استفاده از اطلاعات جامع و متنوع مکانی و توصیفی است، سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان بهره گیری از این نوع داده هارا فراهم ساخته و تحلیل فضایی اطلاعات را بر اساس مدل های مورد نظر تسهیل نموده اند. در این تحقیق با در نظر گرفتن نیازهای اکولوژیک زعفران از روش های تصمیم گیری چندمعیاره MCDM)) مبتنی بر روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است و به کمک محیط نرم افزاری Arc\GIS مدل سازی و تحلیل فضایی اطلاعات صورت گرفته و براساس آن اراضی استان قزوین از نظر قابلیت کشت زعفران ارزیابی و پهنه بندی شده است. فرایند تحقیق شامل مراحل گردآوری اطلاعات، محاسبات و تحلیل های آماری، ورود اطلاعات به GIS، خوشه بندی و ارزش گذاری معیارها، مدل سازی فضایی و تلفیق اطلاعات بوده است. نتیجه تحقیق نشان دهنده کارایی روش تحلیل سلسله مراتبی درسنجش قابلیت اراضی برای کشت زعفران بوده وبراساس آن استان قزوین به سه بخش مناسب، نسبتاً مناسب و نامناسب تقسیم شده است.