ابوالفضل ابوالفضلی

 پژوهش حاضر باهدف طراحی الگوی دوسوتوانی رفتاری کارکنان در شرکت های دانش بنیان انجام شده است. روش تحقیق به صورت کیفی و مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد نظام مند است. نمونه گیری به روش نظری و با بهره مندی از تکنیک های هدفمند و گلوله برفی انجام شد که بر مبنای آن مصاحبه هایی نیمه ساختارمند با مدیران و کارشناسان ارشد باتجربه شرکت های دانش بنیان و نخبگان دانشگاهی در حوزه سلامت صورت گرفت. سپس نتایج تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه ها طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به ایجاد نظریه داده بنیاد در حوزه دوسوتوانی رفتاری کارکنان برای شرکت های دانش بنیان منجر شد. برای تأمین اعتماد و روایی مصاحبه ها، ضمن مرور پژوهش های قبلی و بهره مندی مستمر از نظرات خبرگان در کلیه مراحل و فرایندهای این پژوهش، از سه راهبرد مدنظر کرسول و میلر استفاده شده است. نتایج نشان داد، شایستگی اکتشاف و بهره برداری به عنوان پدیده محوری دوسوتوانی رفتاری کارکنان بر مبنای شرایط علی نگرش/رفتار/ادراک، مهارت ها، تقویت روحیه و انگیزه درونی در شرکت های دانش بنیان محقق می شود. توسعه ماهیت کاری سازمان، الزامات قانونی- اخلاقی، یادگیری و توسعه، الزامات رهبری، انگیزه بیرونی به عنوان عوامل زمینه ای، امنیت روانی، پویایی محیطی به عنوان عوامل مداخله گر شناسایی شد. تقویت فرهنگ توانمندسازی، پذیرش فرهنگ اشتراک دانش، یکپارچگی و انسجام و مدیریت جریان دانش و اطلاعات به عنوان راهبردهای اثربخش تشخیص داده شد که پیامدهای اجرای آن رفتار و عملکرد نوآورانه و رضایت شغلی بالا (پیامدهای مثبت) و عوامل استرس زا (پیامد منفی) می باشد.

کشورهای در حال توسعه یا توسعه نیافته، اگر نتوانند توانایی ها و استعدادهای ذاتی و طبیعی خود را شناسایی کنند، همواره به صورت کشوری وابسته و متکی به کشورهای صنعتی باقی خواهند ماند. بنابراین، ایجاد و حفظ مزیت رقابتی به عنوان یک عنصر کلیدی برای موفقیت در عرصه های ملی و بین المللی اجتناب ناپذیر است. لازمه این مهم نیز شناسایی توانمندی ها و ظرفیت های رقابت پذیر در صنایع گوناگون و اقتصاد ملی است. مبانی تئوریک تحقیق حاضر بر اساس دو نگرش موجود به منشأ مزیت رقابتی، یعنی "تئوری مبتنی بر منابع شرکت" و "تئوری سازمان صنعتی" تدوین شده است. از این دو نوع نگرش، تکیه اصلی پژوهش روی تئوری مبتنی بر منابع است. با توجه به این مکتب، دو نوع رویکرد در شناسایی عوامل داخلی راهبردی بررسی شده است: 1. رویکرد وظیفه ای 2. رویکرد زنجیره ارزش. از دو رویکرد اخیر، در پژوهش حاضر از رویکرد وظیفه ای استفاده شده است و در این رویکرد نیز، از تجزیه و تحلیل نسبت ها بهره گرفته ایم. تعیین تأثیرعواملی چون توانایی مدیریت، فروش و بازایابی، مالی و حسابداری، تولید و عملیات برای کسب مزیت رقابتی در شرکت ایران خودرو از جمله هدف های این پژوهش است .