محمدحسین میرفخرایی

جغرافیدانان، تاریخ دانان و نقشه نگاران بخوبی از محل استقرار خلیج فارس آگاهند. آگاهی آنان از این امر، ریشه در استفاده ۲۵۰۰ ساله از این نام دارد. با این حال، در طول چند دهه گذشته، همسایگان عرب تبار خلیج فارس همواره تلاش کرده اند که از راه های سیاسی نام این آبراه را تغییر دهند؛ بعنوان مثال، برخی از آنان پیشنهاد کرده اند که کلمه «فارس» را از خلیج فارس حذف کرده و آن را بسادگی فقط «خلیج» بنامیم. اگر این منطق را باور داشته باشیم، آنگاه میتوانیم خود را محق دانسته و از این پس اقیانوس اطلس را نیز فقط «اقیانوس» بنامیم. باید توجه کنیم که هر چه نیاز جهان به نفت افزایش می یابد، حفظ امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز ضرورت بیشتری پیدا میکند. این مقاله به بررسی دقیق جزئیات این امر اختصاص دارد و در خاتمه به این بحث میپردازد که چنین چالشی با تاریخ خلیج فارس نه از حمایت خود تاریخ برخوردار است و نه ریشه در خرد عملی دارد. هدف اصلی این مقاله، اثبات بی پایگی هرگونه تغییری در نام خلیج فارس است. به همین منظور، نویسنده هر دو جهت تغییر و یا عدم تغییر نام را مدنظر قرار میدهد و سپس بتفصیل بیان میکند که چرا پاسداشت از نام فعلی(خلیج فارس) انتخاب بهتری برای آن است. در این مقاله برای رسیدن به هدف اصلی از نقشه های قدیم و جدید خلیج فارس استفاده شده و همچنین لیست منابع مورد استفاده در آن نیز ارائه شده است. افزون بر این، به منظور تسهیل تحقیقات آتی در مورد این موضوع، فهرستی از منابع مفید در پایان مقاله ارائه شده است.

سابقه تاریخی نام خلیج فارس از زمان حکومت حاکمان بین النهرین در سه هزار سال پیش از میلاد مسیح تا به امروز ،براساس منابع و مدارک معتبر غربی و عربی بیان شده و به نظر نویسنده مقاله، پافشاری اعراب بر تغییر نام خلیج فارس ،یک اقدام سیاسی برای جبران ضعف اعراب در برابر ایران و انقلاب اسلامی است.