علی دیودار

حریم خصوصی داده‌ها یکی از مفاهیم بنیادین در نظام‌های حقوقی معاصر است که با گسترش فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، اهمیت روزافزون یافته است. در این پژوهش، مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی داده‌ها بررسی می‌شود و نقش سه رکن اساسی آن، یعنی ضرر، تقصیر و رابطه سببیت، در تحقق مسئولیت مدنی تحلیل می‌گردد. یکی از چالش‌های اساسی در این حوزه، نظریه «نقض حریم خصوصی داده‌ها» است که برخی حقوقدانان غربی مطرح کرده‌اند و بر اساس آن، با توجه به گسترش فناوری‌های پایش و پردازش داده‌ها، دیگر انتظاری معقول برای حفظ حریم خصوصی وجود ندارد. این نظریه ضمن تأثیر بر مبانی مسئولیت مدنی، امکان مطالبه خسارت را نیز محدود می‌سازد. در این پژوهش، این نظریه نقد شده و بر لزوم حمایت حقوقی مؤثر از زیان‌دیدگان تأکید شده است. همچنین، با توجه به تأثیر نقض حریم خصوصی داده‌ها بر حقوق شخصیت، خسارات معنوی ناشی از آن بررسی شده و در نهایت، امکان تلقی حریم خصوصی داده‌ها به‌عنوان یک حق مالی بر اساس نظریه مالکیت فکری مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که هرچند فناوری‌های نوین احتمال نقض حریم خصوصی را افزایش داده‌اند، اما این امر نباید به تضعیف حمایت‌های حقوقی از افراد منجر شود، بلکه باید با تقویت سازوکارهای جبران خسارت و توسعه قواعد مسئولیت مدنی، توازن میان منافع عمومی و حقوق فردی حفظ گردد.