ندا دربندی

طی سه دهه اخیر، بهره برداری بی رویه و غیراصولی از اراضی و تغییرکاربری ها باعث عکس العملهای متفاوت اکوسیستم ها شده است.کلانشهر تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی می باشدکه در طول چند دهه اخیر رشد نامتوازن و پراکنده ای داشته، به گونه ای که گسترش بی رویه شهر موجب تخریب فضاهای پیرامون و خارج شدن شهر از شکل متقارن و استاندارد خود شده است. امروزه رشد ناموزون و گسترش بی رویه شهر از مسایل و معضلات کلانشهر تبریز محسوب می شود. روش پژوهش حاضر، کاربردی- تحلیلی بوده تا با گردآوری اطلاعات در طی دوره زمانی 25 ساله یعنی دهه 1375-1400 به صورت اسنادی-کتابخانه ای، پیمایش میدانی به صورت مراجعه به سازمان ها و ادارات مربوطه و استفاده از روش محاسباتی جای پای بوم شناختی، به سؤال اصلی تحقیق یعنی؛ «تغییرات کاربری اراضی کلانشهر تبریز طی دوره زمانی 25 ساله چه اثراتی بر روی محیط زیست و ظرفیت بوم شناختی تبریز گذاشته است؟» پاسخ دهد و راهکارهایی را برای بهبود وضعیت تغییرات اراضی و توان بوم شناختی شهر و توزیع متناسب جمعیت در کلانشهر تبریز ارائه نماید. از جمله نتایج به دست آمده در تحقیق حاضر این است که افزایش نرخ رشد جمعیت و به تبع آن گسترش و توسعه بی رویه کالبدی- فیزیکی شهر، طی این سال ها موجب افزایش تغییرات کاربری اراضی به ویژه تبدیل کاربری های زراعی و باغی به شهرک ها و مناطق مسکونی شده است. که این میزان تغییرات از توان اکولوژیکی کلانشهر تبریز خارج بوده و نیازمند مدیریت دقیق و منضبط می باشد. که در غیر این صورت با تدام یافتن این نوع چالش، کلانشهر تبریز طی سال های آتی دچار بحران و مشکلات قابل ملاحظه و تجدید ناپذیری خواهد شد.