مجید لطفعلیان

با توجه به ضرورت کسب اطلاعات به روز از وضعیت پستی وبلندی های ریز جنگلی و همچنین وضعیت تخریب سطح رویی جاده های جنگلی، نیاز به مطالعه دقیق و بررسی روش ها و منابع نوین سنجش ازدوری نظیر تصاویر پهپادی و الزامات پردازش های مناسب تصویر وجود دارد. این تحقیق با هدف کلی بررسی قابلیت تصاویر پهپادی در تولید مدل رقومی سطح زمین در مناطق جنگلی و ضرورت استفاده از نقاط کنترل زمینی دقیق با تعداد و پراکندگی متفاوت برای استخراج مدل دقیق رقومی سطح زمین و استخراج مشخصات فنی و هندسی جاده ها با استفاده از تصاویر پهپادی و مقایسه اثر روش پردازش کیفیت تولید DSM انجام شده است. ابتدا تصاویر پهپادی برداشت و سپس برداشت های میدانی دقیق برخی مشخصات فنی و هندسی جاده های جنگلی (جوی کناری، گابیون و آبروها)، معایب سطحی جاده ها (چاله ها) و آبراهه های فرعی صورت گرفت. بعد از آن، پردازش تصاویر با استفاده از روش های مختلف در دو سطح با کیفیت متوسط و بالا و در دو حالتِ با و بدون نقاط کنترل زمینی انجام و مدل های رقومی سطح زمین منطقه تولید شدند. ارزیابی دقت ارتفاعی مدل های رقومی به دست آمده صورت گرفت. تصاویر پهپاد در فصل خزان درختان جنگلی در بخشی از جنگل های دارابکلای ساری در سه پروژه پروازی مجزا تهیه شدند. ابزارهای مورداستفاده در پژوهش حاضرعبارتند از: یک دستگاه پهپاد Phantom3 Pro با دوربین رقومی طیف مرئی، دو دستگاه موقعیت یاب جهانی تفاضلی Trimble R3 برای برداشت نقاط کنترل زمینی و نقاط سطح رویی جاده ها و میکروتوپوگرافی سطح زمین داخل جنگل و متر دقیق برای اندازه گیری عمق و فاصله. این پژوهش با استفاده از نرم افزار Agiosoft Photoscan به منظور پردازش تصویر و از نرم افزار ArcGIS10.8.2 برای پیاده کردن قطعات نمونه بر روی تصویر انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که در تمامی موارد، خطای اندازه گیری های مشخصات در مدل رقومی زمین حاصل از روش پردازش با کیفیت بالا، کمتر بود. جذر میانگین مربعات خطای (RMSE) برای عرض جوی کناری با بکارگیری نقاط کنترل زمینی دقیق و با پردازش با کیفیت بالا 7.4 سانتی متر و با کیفیت متوسط 10.3 سانتی متر بوده است، درحالی که برای همین حالت بدون نقاط کنترلی با کیفیت بالا 9.3 سانتی متر و با کیفیت متوسط 11.3 سانتی متر به دست آمد. به طورکلی نتایج بررسی ها نشان داد که DSM حاصل از تصاویر پهپادی، قابلیت استخراج برخی مشخصات فنی و هندسی جاده های جنگلی و میکروتوپوگرافی اراضی جنگلی را دارد ولی نیازمند استفاده از نقاط کنترل زمینی دقیق و پردازش تصاویر با مد پردازشی کیفیت بالا نیز هست.