علیرضا شیری نژاد

حضور بازیگران گوناگون در عرصه برنامه ریزی شهری وعدم توجه و اهتمام کافی برنامه ریزان در امر برنامه ریزی بهینه کاربری اراضی به صورت بالقوه منجر به ایجاد تعارض بین کنشگران و از پی آن عدم تحقق برنامه های کاربری اراضی می شود. در واقع نظام برنامه ریزی و به تبع آن طرح های توسعه شهری در ایران در خصوص شناخت منافع کنشگران مختلف، تعارضات میان آن ها و جهت دهی و مدیریت منافع فوق در فرآیند تدوین برنامه ریزی کاربری اراضی واجد کاستی های اساسی می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر ارائه مدل مفهومی مدیریت تعارض کنشگران در فرآیند برنامه ریزی کاربری اراضی شهری است. پژوهش حاضر در زمره تحقیقات کیفی است وبا رویکرد نظریه داده بنیاد انجام شده است. روش جمع آوری اطلاعات، مطالعه اسنادی و مصاحبه نیمه ساختارمند است. تحلیل داده های کیفی با استفاده از روش فراترکیب و روش بنیادی به صورت توأم انجام و کدگذاری داده ها با استفاده از نرم افزار Nvivo صورت پذیرفته است. مبتنی بر سوالات مطرح شده در فرایند مصاحبه، 467 ارجاع ارائه گردید. با بازبینی متعدد و ادغام کدها براساس تشابه در طی چندین مرحله تلخیص داده ها، 40 کد اولیه استخراج گردید. براساس نتایج تحقیق پیش رو ابتدا مدل مفهومی اولیه تعارض منافع کنشگران شهری در فرآیند برنامه ریزی کاربری اراضی متشکل از 6 مؤلفه تعارض ارزشی، تعارض اقتصادی، تعارض رویه ای (برهم افزایی بین سازمانی)، تعارض منافع عمومی و خصوصی، مشارکت گریزی و تعارض سازمانی تدوین گردید. سپس مبتنی بر داده های برگرفته از نظرات کنشگران دخیل در فرآیند برنامه ریزی کاربری اراضی و رویکرد داده بنیاد، مدل مفهومی اولیه تدقیق و مؤلفه های مدل نهایی تعارض منافع کنشگران شهری مشتمل بر 6 مؤلفه مدل اولیه و 19 زیرمؤلفه مرتبط ارائه گردید.