فرروز عطایی

کارل پوپر بی شک یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان علم قرن بیستم است. تاآنجا که می توان گفت فلسفهعلم در قرن بیستم باآرایویگره خورده است.ارائه یک نظریه منسجم و قابل دفاع درباره روش شناسی علم -به عنوان یکی از مهم ترین دستاوردهای فرهنگی بشر از مهمترین برنامه های پژوهشی پوپر بود. این مقاله، به توضیح تلاش های پوپر برای نقد پوزیتیویست منطقی می پردازد. بعد از اشاره به دیدگاه پوزیتیویست های منطقی، به دو ایراد مهمی اشاره می شود که پوپر بر این دیدگاه وارد می سازد: مسئله استقرا و نظریه باری مشاهده؛ و بدین ترتیب، پوپر بنیان های نظری پوزیتیوسیت منطقی را به چالش می کشد. نگارنده، بعد از آن، به ابطال گرایی به عنوان راه حل مناسب پوپر برای کنار گذاشتن پوزیتیوست منطقی اشاره می کند و با ارائه توضیحات مناسب روشن می سازد که پوپر چگونه در نظریه علم شناسی جدید خود ابطال گرایی ایرادات وارد بر پوزیتیوست منطقی را مرتفع می سازد. با اینکه این نظریه بصیرت هایی را با خود به همراه دارد، ولی ضمن اشاره به نقد های وارد بر آن، نشان داده می شود که ابطال گرایی هم با ضعف هایی جدی مواجه است و نتواسته به صورت معقولی ایرادات مربوط به نظریه باری مشاهده و استقرا را مرتفع سازد.