مهدیه پورصالح کچومثقالی

مطالعه و پژوهش درباره شخصیت حضرت فاطمه (س)، به عنوان بانویی که در قرآن، احادیث نبوی، منابع اهل سنت و به ویژه منابع شیعیان از جایگاه و منزلت ویژه ای برخوردار است، از موضوع های مورد علاقه ی مستشرقان بوده است. در این زمینه محققان مختلف، آثاری را ارائه داده اند. ورنا کلم، مستشرق معاصری است که مقاله ای را در زمینه شکل گیری تصویر حضرت فاطمه (س) در منابع اهل سنت و شیعیان نگاشته است. آنچه حائز اهمیت است، چگونگی تصویرسازی و تحلیل این مستشرق از شخصیت حضرت فاطمه (س) است؛ بنابراین، این نوشتار می کوشد تا نگرش ورنا کلم را با روش تحلیل محتوا، در استخراج مفاهیم مدنظر او در حوزه ها و مشخصه های گوناگون و تحلیل های ارائه شده اش درباره شخصیت حضرت فاطمه (س) را بررسی کند. در همین راستا، نوع و تعداد منابعی که او به آنها توجه کرده است، فراوانی سنجی شده و در پیشبرد اهداف این پژوهش، مؤثر بوده است. واکاوی اثر این مستشرق نشان می دهد که بررسی شخصیت حضرت فاطمه (س) در این مقاله، عمدتاً متکی بر منابع محدود و مشخص انجام شده است. همچنین ورنا کلم این مطالعه را بدون توجه به بینش مذهبی متن و براساس انگاره های پیش مفروض خود انجام داده است. تناسب نداشتن منابع و موضوع و بهره گیری از تحقیقات هم عصران او، در تحلیل و بررسی ورنا کلم از شخصیت حضرت فاطمه (س) مشهود است.