شهربانو حسن زاده پلکویی

پژوهش حاضر با هدف واکاوی تجربه های زیسته آموزگاران، دانش آموزان و والدین در خصوص چالش های ناشی از کاهش افت استرس مولد تحصیلی در اجرای نامتوازن برنامه ارزشیابی توصیفی بر نظام آموزشی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان انجام گرفت. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند و به شیوه نمونه گیری هدفمند، پس از بررسی 63 نفر، به روش کُلایزی تحلیل شد. یافته ها در دو مقوله عمده «چالش هایی در حوزه فرایند یادگیری-یاددهی» و «چالش هایی در حوزه آینده علمی» به همراه نُه زیرمقوله دسته بندی شد. شواهد نشانگر کاهش شدید استرس مولد در دانش آموزان است که این امر، زمینه کاهش رقابت سازنده و تلاش، انگیزه پیشرفت و کاهش یادگیری عمیق در دانش آموزان و درنهایت، افت تحصیلی و کم سوادی را در پی داشته است. نتایج نشان داد تفکیک نشدن دو نوع استرس مفید و مضر در هدف گذاری برنامه ارزشیابی توصیفی، زمینه بروز و تشدید چالش های متعدد و متنوعی را فراهم کرده است. به نظر می رسد، هنگامی که هدف گذاری بر حذف کامل استرس دانش آموزان استوار شده باشد و ایشان هیچ گونه استرسی نداشته باشند و ملاک های ارزشیابی بسیار کلی باشد، حرف شنوی از معلم نداشته و همین امر ضمن تزلزل جایگاه آموزگاران، زمینه افزایش نافرمانی، افت عملکرد تحصیلی، توقعات نابجای دانش آموز و اولیا را فراهم کند.