مرتضی میرکو

صلح امام مجتبی علیه السلام با معاویه، یکی از حساس ترین نقاط عطف سده نخست تاریخ اسلام است. واقعه ای که اثرات بسیاری را در مسائل خرد و کلان دنیای اسلام گذاشت و به نوعی ریل گذاری اسلام و اهداف امت اسلام را به کلی تغییر داد. بنابراین، بیش تر مورخان و تاریخ پژوهان، از صدر اسلام تاکنون، با تمام افکار و حتی ادیان مختلف، در این باره اظهارنظر کرده اند و تحلیل خویش را ارئه داده اند. اما به خاطر دروغ پردازی های جاعلان حدیث و تاریخ که در بُرهه های مختلف، شایعات بسیاری را در منابع اسلام وارد کرده بودند، می توان ادعا کرد که بیش تر تحلیل ها، دروغ و غیرمنصفانه است. حال ما تلاش نموده ایم دو تحلیلی که بیش از سایر تحلیل ها به واقع نزدیک تر است را مطرح و نقاط ضعف و قوت این دو نظر را بررسی کنیم. با بررسی دو کتاب «صلح امام حسن علیه السلام پُرشکوه ترین نرمش قهرمانانه» و نیز کتاب «الامام الحسن علیه السلام، فی مواجهه الانشقاق الاموی»، دریافتیم که نظر سید سامی البدری، بیش از نظر شیخ راضی آل یاسین، عاری از روایات جعلی جاعلان حدیث است. به صورت کلی می توان گفت، شیخ راضی آل یاسین، ثمره صلح امام حسن علیه السلام را در رسوایی معاویه و تفکر اموی می دانست و سید سامی البدری، ثمره صلح را در رفع انشقاق اموی می داند. حال در این مقاله به صورت مفصل به شرح و نقد این دو نظریه می پردازیم.