سپیده بسطامی

با فروپاشی شوروی و پایان نظام دوقطبی، ایالات متحده آمریکا مدعی کسب جایگاه قدرت بلامنازع در نظام بین الملل گردید و به بازیگری که توانایی جهت دهی به قواعد و رویه های بین المللی را به تنهایی داراست، تبدیل شد. با این همه سایر قدرت های بزرگ با به چالش کشیدن آمریکا، تلاش خود را برای تغییر این شرایط، با برنامه ریزی های بلندمدت ادامه دادند. چین یکی از این قدرت-های بزرگ است که توانایی های بالقوه برای تبدیل شدن به یک ابرقدرت را دارد و اشغال جایگاه فعلی آمریکا، باعث نگرانی استراتژیست ها و مقامات آمریکایی شده است. با بروز بحران کرونا در سال 2019 فرضیات زیادی در رابطه با ساختگی بودن این ویروس برای مهار قدرت اقتصادی چین از جانب آمریکا یا بالعکس از جانب چین برای مقابله با هژمون آمریکا در نظام بین الملل مطرح شد. مقاله حاضر با مفروض قراردادن این رقابت میان چین و ایالات متحده آمریکا درصدد پاسخگویی به این سوالات است که آیا کرونا ویروس در جهت موازنه سازی چین در برابر قدرت هژمون آمریکا یا بالعکس مهار چین توسط آمریکا، گسترش جهانی یافت؟ تحول رقابت های ساختاری بین این دو بازیگر محوری در نظام بین الملل چگونه موجب تغییر ساختار نظم آینده نظام بین-الملل خواهد شد ؟ مقاله در پایان به ارزیابی این فرضیه پرداخته که رفتارهای قدرت های محوری نظام بین الملل تحت تأثیر موازنه سازی در نظام بین الملل قرار دارد. بنابراین ماهیت رقابت ها میان بازیگران کلیدی متحول شده و از اینرو علاوه بر رقابت های نظامی، سیاسی، اقتصادی در دوران جدید شاهد رقابت هایی از نوع علمی،فناوری و بیولوژیکی هستیم.