علی شمشیری

در این مقاله که حاصل پژوهشی در یکی از سازمان های نظارتی جمهوری اسلامی ایران است، تلاش شده با بررسی فرهنگ سازمانی چارچوب مفهومی، مدل مناسب فرهنگ سازمانی بر اساس ارزش های دینی و انقلابی ارائه شود. بدین منظور ابتدا مفهوم فرهنگ سازمانی، ویژگی ها، عوامل تأثیرگذار در شکل گیری، کارکردهای فرهنگ سازمانی و هم چنین رابطه فرهنگ سازمانی با عملکرد سازمان و وظایف مدیریت، رفتارهای فردی، ساختار، رضایت شغلی و راهبرد و جو سازمانی بررسی شده است. در ادامه با استفاده از ترکیب مناسبی از مدل رابینز، دنیسون و شاین، مدلی برای فرهنگ سازمانی طراحی و ارائه شد. برای تعیین عناصر و اجزای محتوایی این مدل، بهره برداری از ادبیات موجود در مباحث مدیریت فرهنگ سازمانی، فرایند مدیریت فرهنگ سازمانی، تغییر فرهنگی در سازمان، و نیروهای تغییردهنده در سازمان از دیدگاه دانشمندانی چون لوین، مینتزبرگ، وستلی، گرین وود و هینینگز صورت گرفته است. علاوه بر استفاده از بیانات و رهنمودهای حضرت امام (رحمه الله علیه) و مقام معظم رهبری (مدّ ظلّه العالی)، با توجه به تأکیدات ایشان بر جایگاه فقه حداکثری و اصل چهارم قانون اساسی که همگی مبتنی بر عمل کردن به موازین اسلامی و بهره-برداری از منابع عظیم فقه شیعه هستند، ضرورت پرداختن به فقه در فرهنگ سازمانی، تعریف فقه در فرهنگ های سازمانی، چشم-اندازی بر فرهنگ مطلوب سازمانی و مبانی اعتقادی آن تبیین شده است. در نهایت چارچوب مفهومی مدل با چهار بعد هوشیاری و آینده پژوهی، تدین و پارسایی انقلابی، انسجام سازمانی و بعد تعالی سازمانی از مجموع منابع مذکور استخراج و برای هر کدام از این ابعاد مؤلفه هایی تنظیم و سپس در آزمون اعتبارسنجی نهایی شد.