تحلیل محتوایی مفاهیم شیعی در اشعار محتشم کاشانی
منبع:
مطالعات زبان فارسی (شفای دل) سال ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۴
61 - 87
حوزه های تخصصی:
محتشم کاشانی از جمله شاعران پارسی گو است که در سده دهم هم زمان با تشکیل حکومت صفوی، در شهر کاشان به دنیا آمد و بیشتر عمر او مصادف با سلطنت شاه طهماسب، دومین پادشاه سلسله صفوی بود که شاعران را از مدح پادشاهان منع و به سرودن اشعار در منقبت ائمه اطهار تشویق می کرد. نویسندگان مقاله برآنند تا مفاهیم و شعائر شیعی را از خلال اشعار این شاعر که در موقعیت ها و مناسبت های مختلف سروده شده است با ابیات مربوطه مشخص کنند و به این ترتیب به روش تحلیلی - توصیفی، ظهور و بروز فرهنگ و مفاهیم شیعی را در شعرهای او نشان دهند. اشعاری که در زنده نگه داشتن و ترویج مفاهیم شیعی، از جمله واقعه عاشورا در بین مخاطبان و خوانندگان آن در طی سالیان متمادی نقش بسزایی دارد، عناوینی مانند برقراری مجالس روضه خوانی و سیه پوشی در ایام محرم و صفر برای بزرگداشت واقعه عاشورا، سرودن اشعار مرثیه در رثای سالار شهیدان، مدح و منقبت ائمه اطهار و یادکرد فرقه منسوب به شیعه که همگی نشان از عشق و علاقه شاعر، حاکمان و مردم عصر وی به مذهب تشیع دارد که در آن زمان به تازگی به تدبیر و تلاش شاه اسماعیل اول صفوی در سراسر ایران پهناور به عنوان مذهب رسمی کشور اعلام شده بود.