ابوالحسن وفایی

با توجه به روند به افزایش درصد فارغ التحصیلان زنان دانشگاهی و به کارگیری نیروی بالقوه فعال و اشتغال آنان در حیات اجتماعی، فرهنگی، علمی و اقتصادی جامعه می توان انتظار داشت که در چند سال اینده با افزایش مشارکت شغلی زنان، زمینه های افزایش کارایی علمی و توسعه اقتصادی جامعه بیش از پیش فراهم شود. با توجه به این مسئله، در این مقاله به عملکرد زنان در حوزه علوم مهندسی پرداخته شده است تا ضمن شناسایی منابع موجود در زمینه فعالیت زنان در حوزه علوم مهندسی، عوامل مؤثر در فرایند اشتغال آنان نیز بررسی شود. همچنین، سعی شده است تا از طریق مطالعه میدانی و پرسشنامه های مربوط به دو پرسش اصلی این بررسی؛ یعنی " ارتباط ویژگی های شخصیتی زنان با جایگاه آنان در علوم مهندسی" و " میزان تأثیر گذاری عوامل محیطی در خصوص نقش پذیری شغل زنان "پاسخ داده شود و سپس با مطالعه و بررسی همه جانبه کلیه منابع موجود، جایگاه زنان از نظر درصد فارغ التحصیل و درصد زنان مهندس شاغل در ایران مشخص و به مقایسه تطبیقی آن با چند کشور منتخب از قبیل فرانسه، انگلستان، چین، آمریکا و ... پرداخته شود.

 با توجه به اهمیت منابع تاریخی نوشته شده در زمینه مهندسی عمران، در نوشتار حاضر خلاصه ای از سیر تحول فعالیت های مهندسی عمران در جهان و ایران از سه منبع اصلی استخراج و ارائه شده است. در بررسی این منابع با مروری بر پیشینه علم در جهان و سیر تحول آن، به بررسی و تلخیص تاریخ صنعت و اختراع ، مبانی تمدن صنعتی ، مراحل ماشینیسم و پیشرفت آن و همچنین، تکنیک های تمدن صنعتی و تحول فعالیت مهندسی پرداخته شده و در انتها به طور گزینشی ، اطلاعات مربوط به تکنیک های ساختمان، پل ها و سدهای احداث شده در اعصار و کشورهای مختلف و ایران باستان ارائه شده است.

بهره مندی از اطلاعات و چگونگی به کارگیری آن، با هدف دستیابی به توانایی های بیشینه، اساسی ترین موضوع دنیای کنونی است. میزان موفقیت هر سازمان در جهان امروز در گرو میزان بهره مندی آن سازمان از روش های مختلف راهبردی اجرایی است، که آن نیز با چگونگی دسترسی به اطلاعات و به عبارتی چگونگی دانایی آن سازمان ارتباط مستقیم دارد. بخش ساختمان با توجه به موفقیت های ویژه که به دور ماندن آنها نیازمند تحول در روش های مختلف فعالیتی است تأثیرپذیری بیشتری از فناوری اطلاعات دارد. بر همیت اساس، توجه به فناوری اطلاعات در بخس ساختمان در دو حوزه "برنامه یزی شیوه های مدیریتی" و " نحوه ی استفاده ی راهبردی از اطلاعات " اهمیت دارد. به این ترتیب، تقویت پایه های راهبردی "استفاده از فناوری اطلاعات در بخش ساختمان " نیازمند شناخت و کابردی ساختن آن است. در این نوشتار، عوامل نه گانه مؤثر بر استفاده از فناوری اطلاعات در بخش ساختمان و نیز مشکلات اساسی در این زمینه مورد بحث قرار گرفته است.

مهندسی عمران و معماری در عین مشابهت ها و همگراییهای موجود، نقاط افتراق بسیاری دارند که سبب جدایی این دو رشته از هم می شود. از آنجا که در فعالیتهای مربوط به ساختمان هریک از آنها دخالت دارند، بنابراین ناهمگراییهایی در نحوه آموزش و عملکرد مهندسی در بین مهندسان به چشم می خورد. از این رو، ایجاد و راه اندازی رشته مستقلی با عنوان"مهندسی ساختمان" که عمدتاً بر روی فعالیتهای مربوط به ساختمان متمرکز باشد، از جمله ضروریات است. در این مقاله، ویژگیهای " رشته ساختمان" و واحدهای درسی مربوط به آن مورد بحث قرار گرفته است.