لیلا خوزستانی

مقدمه:  بنادر نقش مهمی در جابجایی کالا و افراد و سهم عمده ای از اقتصاد کشورها را بر عهده دارند. بنادر در میان تاسیسات و زیرساخت های کشورها، می توانند تحت تاثیر تهدیدات قرار گیرند. از این رو به منظور آمادگی و واکنش بخش های مختلف بنادر، توجه به موضوع پدافند غیرعامل با هدف به حداقل رساندن آسیب پذیری به تاسیسات و تجهیزات دریائی و بندری اجتناب ناپذیر است.هدف:  نظر به اهمیت موضوع، این پژوهش به شناسایی و ارزیابی وضعیت آسیب پذیری بندرگاه امام خمینی(ره) از منظر پدافند غیرعامل با استفاده از پنج شاخص (معماری و طراحی، سازه، تاسیسات و تجهیزات، مجاورت و دسترسی، امنیت اطلاعات و شبکه سایبری) و 104 زیرشاخص شناسایی گردیده است.روش شناسی:  نظر به اهمیت موضوع، این پژوهش به شناسایی و ارزیابی وضعیت آسیب پذیری بندرگاه امام خمینی(ره) از منظر پدافند غیرعامل با استفاده از پنج شاخص (معماری وطراحی، سازه، تاسیسات و تجهیزات، مجاورت و دسترسی، امنیت اطلاعات و شبکه سایبری) و 104 زیرشاخص شناسایی گردیده است.روش شناسی: نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق، پیمایشی- ارزیابی با تاکید بر پرسشنامه می باشد. جامعه آماری شامل کارکنان و کارشناسان خبره اداره بندر و برخی مسئولین نهادهای شهر بندر امام خمینی(ره) بوده که حجم نمونه تعیین شده 100 نفر می باشد. به منظور بررسی نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کلموگروف- اسمینروف و جهت بررسی وضعیت متغیرهای پژوهش ازمدل یابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی (PLS) و استفاده از نرم افزار SMARTPLS و برای رتبه بندی متغیرها از مدل فریدمن استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی بندرگاه امام خمینی(ره) می باشد یافته ها و بحث:  پژوهش حاصل از نتایج آزمون PLS، نشان می دهد: شاخص تأسیسات و تجهیزات با 873/0 بالاترین و شاخص امنیت اطلاعات و شبکه سایبری با 737/0 پایین ترین میزان تأثیرگذاری را داشته اند. همچنین نتایج حاصل از رتبه بندی مولفه های انتخابی پژوهش در بین پنج شاخص انتخابی با استفاده از مدل فریدمن، نشان می دهد؛ شاخص امنیت اطلاعات و شبکه سایبری با امتیاز24/3 و شاخص سازه با امتیاز 91/2 بیشترین و پایین ترین میزان آسیب پذیری را در بین گویه های مورد بررسی بدست آورده اند.نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش باتوجه به بالابودن میزان آسیب پذیری شاخص امنیت اطلاعات وشبکه سایبری، توجه وافزایش ضریب های حفاظتی و امنیتی با رعایت دستورالعمل های پدافندغیرعامل می تواند در جلوگیری از بروز خطرات احتمالی کارساز باشد.

شهرهای ساحلی و به طبع، بندر و بندرگاه های آن به علت موقعیت اقتصادی، ترانزیتی و گردشگری همواره در معرض حملات و تهدیدهای دشمن قرار دارند. پدافند غیرعامل از جمله رویکردهایی است که می توان از طریق آن مسئله بازدارندگی بنادر افزایش و تهدیدپذیری آنها نیز کاهش یابد. نظر به اهمیت موضوع، این پژوهش به اهمیت سنجی پدافند غیرعامل در بندرگاه امام خمینی(ره) با استفاده از پنج شاخص (معماری وطراحی، سازه، تاسیسات و تجهیزات، مجاورت و دسترسی، امنیت اطلاعات و شبکه سایبری) و 104 زیرشاخص پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق، پیمایشی- ارزیابی با تاکید بر پرسشنامه می باشد. جامعه آماری شامل کارکنان و کارشناسان خبره اداره بندر و برخی مسئولین نهادهای شهر بندر امام خمینی(ره) بوده که حجم نمونه تعیین شده 100 نفر می باشد. به منظور بررسی نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کلموگروف- اسمینروف و جهت بررسی وضعیت متغیرهای پژوهش ازمدل یابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی (PLS) و استفاده از نرم افزار SMARTPLS پرداخته است. یافته های پژوهش حاصل از نتایج آزمون PLS، نشان می دهد: شاخص تأسیسات و تجهیزات با 873/0 بالاترین و شاخص امنیت اطلاعات و شبکه سایبری با 737/0 پایین ترین میزان تأثیرگذاری را داشته اند.