حمید سرادار

یمن به عنوان همسایه ی عربستان، جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی این کشور دارد. از زمان استقرار نظام جمهوری در یمن در دهه 1970 میلادی، روابط دو کشور وارد مرحله ی جدیدی شد. دو کشور دوره های متفاوتی از رویارویی و همکاری را پشت سر گذاشته اند، اما وجه مشترک همه ی این دوره ها، تلاش عربستان برای افزایش نفوذ در یمن بوده است. شاید به دلیل به هم پیوستگی جغرافیایی- جمعیتی و امنیتی، یمن در نگاه استراتژیک عربستان از نظر اثرگذاری بر امنیت ملی عربستان در سطح کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس قرار داشته باشد. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال است که یمن چگونه می تواند منافع حیاتی عربستان را به خطر بیاندازد. در پاسخ به این سوال فرضیه مطرح این است که دو عامل ژئوپلتیک و ایدئولوژیک در به خطر افتادن منافع عربستان از سوی یمن موثر هستند که در هر برهه ی زمانی یکی از این عوامل به عامل تعیین کننده تبدیل شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد پیگیری سیاست یمن ضعیف و افزایش نفوذ در این کشور با استفاده از دیپلماسی دلار و همراه کردن قبایل با خود، در سیاست خارجی عربستان در قبال یمن ثابت بوده است. در مورد توفیق عربستان در دستیابی به اهداف خود در مورد یمن می توان گفت اگر چه عربستان نتوانسته است نفوذ سازماندهی شده ای در یمن به دست آورد، اما توانسته است تا حد زیادی از ایجاد پایگاه نفوذ توسط دیگر قدرت ها جلوگیری کند.