محمدعلی مطلبی

در همه جوامع، دولت ها موظف به تأمین نیازمندی های مادی نیروهای مسلح و خصوصاً تقویت بنیه دفاعی کشور می باشند؛ ولی به دلیل تحریم ها و کمبود منابع مالی، کشور ایران جهت تأمین تمامی نیازمندی های نیروهای مسلح با مشکل مواجه می باشد. در این میان بهبود ارتقای سطح بهره وری نیروهای مسلح از راه های مختلف حائز اهمیت است. در این راستا شناخت عوامل مؤثر و میزان تأثیر آنها مقدمه لازم در راه دستیابی به روش های ارتقای بهره وری است. این عوامل طیف وسیعی از جمله منابع انسانی، آمادی و مالی دارد. مسئله اصلی این پژوهش شناسایی عوامل فردی و سازمانی مؤثر بر بهره وری نیروهای مسلح و ارائه الگویی جهت نشان دادن ارتباط این عوامل با یکدیگر می باشد. به منظور تدوین این الگو ابتدا با نظر خبرگان این عوامل در قالب ابعاد پنجگانه عوامل فرماندهی–مدیریتی، عوامل اقتصادی، عوامل شخصیتی–فردی، عوامل اجتماعی–فرهنگی و عوامل دانشی–مهارتی تقسیم گردید؛ به گونه ای که تقریباً تمامی عوامل در این پنج بعد گنجانده شدند. همچنین برای جمع آوری مؤلفه های مربوط به ابعاد مؤثر بر بهره وری از منابع کتابخانه ای و همچنین مصاحبه استفاده گردید و برای اعتبار سنجی یافته ها از روش پرسشنامه بهره گیری شد. بر اساس نتایج به دست آمده، ابعاد مؤثر بر ارتقای بهره وری نیروهای مسلح و مهمترین مؤلفه هر یک از این ابعاد به ترتیب اولویت عبارتند از: بعد دانشی–مهارتی (تجربه و مهارت کارکنان)؛ بعد اجتماعی–فرهنگی (روابط بین فرمانده (مدیر) و کارکنان)؛ بعد فرماندهی–مدیریتی (برنامه ریزی)؛ بعد شخصیتی–فردی (داشتن میل به پیشرفت)؛ بعد اقتصادی (سیستم حقوق و دستمزد) می باشد.