راضیه عبادی نیا

زمینه: کانال ها و صفحات مجازی موسوم به «کراش» به ویژه در میان جوانان و دانشجویان ایرانی درحال رواج است و اعضای آن ها با بیان مشخصه های رمزآلود یک نفر از جنس مخالف و بدون نام بردن از او یا درج چهره کامل یا واضح وی، تمایل خویش برای دوستی با او را ابراز می کنند. مغایرت های پیدا و پنهان این رفتارها با نظام ارزشی حاکم بر جامعه ایرانی نگرانی هایی را در میان متولیان امر در دانشگاه ها و در سطح جامعه برانگیخته است؛ به گونه ای که دستگاه های انتظامی و قضایی درحال ورود به این موضوع و برخورد با کنشگران آن به ویژه ایجادکنندگان و مدیران آن ها هستند. حادث بودن این کُنش اجتماعی و نبود تجربه حقوقی و قضایی در نقد و قضاوت آن، نگارندگان را بر آن داشت تا پیش از صدور آرای متشتت و احتمالاً برخورد غیرحقوقی دستگاه های مذکور، در ساحت حاکمیت «اصل قانونی بودن جرم»، میزان انطباق آن را با عناوین مجرمانه مختلف بررسی کنند. روش: روش این تحقیق، توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از پژوهش میدانی است. یافته ها: رفتار اعضای کانال ها و صفحات کراش با جرایم موضوع مواد 641 (مزاحمت تلفنی) و 638 (تظاهر به فعل حرام) از کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی انطباق دارد ولی - با وجود برخی اقتران ها - نمی توان آن ها را مصداقی از مواد 637 (رابطه نامشروع و اعمال منافی عفت)، 639 (ایجاد و اداره مرکز فساد و فحشاء و تشویق به آن)، 130 (سردستگی گروه مجرمانه) و 142 (مسئولیت نیابتی) دانست. همچنین ایجادکنندگان، مدیران و تبلیغ کنندگان این صفحات و کانال ها - با احراز همه شرایط- به عنوان معاون جرایم پیش گفته قابل تعقیب کیفری هستند.