محمدناصر رضایی

از موضوعاتی که در متون اسلامی مورد تأکید قرار گرفته، آداب دوستی است؛ این موضوع در بسیاری از منابع اسلامی در ضمن عناوینی همچون آداب معاشرت، معیارهای دوستی، فضایل اخلاقی مطرح شده است. یکی از ابعاد مربوط به این موضوع، چگونگی آموزش این آداب به کودکان است، که به صورت مستقل مورد توجه قرار نگرفته است. مقاله حاضر کوشیده تا گامی هرچند کوچک در این جهت برداشته و با استفاده از متون اصیل اسلامی راه کارهایی را برای آموزش آداب دوستی به کودکان معرفی کند. مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به بررسی، دسته بندی و تحلیل آموزه های اسلامی آداب دوستی پرداخته و یافته های خود را به صورت ذیل به عنوان راه کارهای آموزش آداب دوستی به کودکان معرفی کرده است: الف. آموزش عملی؛ یعنی الگوبودن والدین در قالب دوستی: 1. با خودِ کودکان و 2. رفتار دوستانه با دوستان؛ ب. آموزش زبانی مشتمل بر راه کارهای توصیه های عام، مصداقی و معرفی الگو؛ ج. ترکیب آموزش زبانی و عملی؛ د. تلاش والدین در جهت گزینش دوستان خوب.

پژوهش حاضر که با هدف پاسخ به این سؤال: «چه کسانی بیش از همه و پس از خود نوجوانان و جوانان، وظیفه دارند نسبت به تأمین نیازجنسی جوانان اقدامات لازم را انجام دهند؟» انجام شد، با استفاده از روش تحلیل محتوی و مطالعه کتاب خانه ی و کندوکاو در منابع اسلامی، به نتایج زیر دستیافت: 1- از آن جا که همانند نیازهای دیگر بلکه بیش از سایر نیازها، تأمین صحیح و مشروع نیازجنسی مستلزم پذیرش بزرگترین مسئولیت زندگی است، طبعاً هزینه های روحی و روانی سنگینی را برای فرد به دنبال دارد، لذا از دوره نوجوانی و جوانی فکر و ذهن نوجوان و جوان را به خودش مشغول نموده و چنین فردی دچار اضطراب و نگرانی شدیدی می شود، که نتیجه آن ضعف و ناتوانی در تصمیم گیری نسبت به راه درست تأمین این نیاز است؛ لذا برای جلوگیری از چنین اضطراب ها و نگرانی های نوجوان و جوان و نیز جلوگیری از تصمیمات اشتباه آن ها، والدین جزء اولین کسانی اند که وظیفه دارند در درجه اول اصل این میل جنسی به جنس مخالف را در فرزندان نوجوان و جوان شان بپذیرند تا آنها بتواند بدون شرم زدگی و طبیعی دانستن این میل، با والدین در مورد این نیاز خود گفتگو کنند؛ سپس در زمان مناسب و پس از اصل پذیرش این میل، والدین وظیفه دارند فرزند جوان خویش را در جهت تأمین صحیح این نیاز راهنمایی نموده و آن را برای تأمین این نیاز به سمت ازدواج هدایت کند؛ در مرحله سوم، والدین وظیفه دارند نسبت به ازدواج فرزند جوان خود، بهترین منبع تأمین این نیاز را انتخاب کنند.