اصغر واحدی

در این پژوهش اثر شوک قیمت نفت بر بازدهی بازار سهام ایران با رویکرد نوین چندک بر چندک ارزیابی شده است. بدین منظور ابتدا با روش خودرگرسیون برداری ساختاری، شوک قیمت نفت محاسبه شده است سپس با استفاده از رویکرد چندک بر چندک اثر شوک قیمت نفت بر بازده بازار سهام ایران بررسی شده است. جامعه آماری، داده های مربوط به متغیرهای نفت و شاخص قیمت سهام بازار بورس ایران و نمونه آماری شامل 200 مشاهده از داده های ماهانه مربوط به متغیرهای نفت و شاخص قیمت سهام بازار بورس ایران طی دوره زمانی 12: 1401 – 1: 1385 می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اثر شوک قیمت نفت بر بازار سهام ایران، در طول چندک های مختلف بازده بازار سهام ایران متفاوت می باشد. زمانی که بازار سهام صعودی است، یک شوک منفی قیمت نفت اثر بزرگ تری بر بازدهی بازار سهام دارد. همچنین در حالت عادی بازار سهام؛ شوک های مثبت قیمت نفت، یک اثر منفی بزرگ بر روی بازدهی بازار سهام دارد. با توجه به این مشاهدات نتیجه گرفته می-شود که رابطه بین قیمت نفت و بازده بازار سهام می تواند به ماهیت شوک های قیمت نفت و میزان عملکرد بازار سهام بستگی داشته باشد.

بازارهای مالی در کل و ارزها در جزء هر کدام به مثابه یک موجود زنده رفتارهایی دارند که ناشی از اتفاقات مشابه قبلی و متغیرهای دیگر هستند. شناسایی رفتارهای احتمالاتی ماهیت درونی رفتار را نشان داده و زمینه را برای بررسی چرایی آن فراهم می نماید. بیت کوین یکی از بزرگترین ارزهای های دیجیتال در سال های گذشته بوده و سرمایه های زیادی را از سراسر جهان جذب کرده است. در کنار این، در ایران بازار بورس اوراق بهادار تهران شاهد افت و خیزهای شدیدی بوده که منجر به کوچ بین این دو بازار در ایران و همچنین استان سمنان شده است. بررسی این رفتارها در کل کشور و همچنین اثار مثبت و منفی ورود به بازارهای ارز دیجیتال در استان باعث تسلط بیشتر در این حوزه شده و برنامه ریزی های بعدی را تسهیل می نماید. در این مطالعه با مقایسه رفتاری احتمالاتی ارز دیجیتال بیت کوین با شاخص کل تعدیل شده بورس اوراق بهادار کشور توسط زنجیرهای مارکوف پنهان شده و با استفاده از تکنیک تاپسیس روی یافته های حاصل از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه سعی در شناسایی معایب و مزایای استفاده از ارزهای دیجیتال در استان سمنان شده است. نتایج نشان می دهد، رفتار مومنتومی و نوسانی ارزدیجیتال بیت کوین اطمینان بالاتر و نوسانات خطرناک کمتری نسبت به شاخص کل بورس داشته و این یکی از مهمترین علل کوچ سرمایه گذاران به این بازار است. ارزآوری، دورزدن تحریم ها، افزایش درآمدهای مالیاتی و عمومی استان، تسهیل در تأمین مالی تروریسم، نبود قوانین مدون و مشکلات روحی روانی نیز از جمله مهمترین مزایا و معایب شناسایی شده در این مطالعه می باشند.

ورود هر نوع فنآوری به هر جامعه ای نیازمند واکاوی، بررسی مزایا و معایب، مشکلات احتمالی پذیرش یا رد آن و در نهایت برنامه ریزی و اتخاذ تصمیمات کلان کشوری است. ارزهای دیجیتال، ازجمله فنآوری های همه گیری در سطح جهانی هستند که به عنوان واسطی برای تبادل سریع و امن پول و ارز تبدیل شده است. استان سمنان به واسطه موقعیت جغرافیایی و نیروی انسانی خود متأثر از این حوزه فنآوری می باشد. به همین دلیل باید مزایا و معایب این فنآوری در استان شناسایی و در نهایت راه حل هایی برای حل مسائل موجود پیشنهاد شود. در این پژوهش با استفاده از تکنیک تاپسیس به بررسی اثرات مثبت و منفی ارزهای دیجیتال بر اقتصاد و امنیت عمومی استان می پردازیم. براساس یافته های حاصل از مصاحبه، مطالعات کتابخانه، اخبار، مجلات و مقاله ها، از جمله مهمترین معایب ارزهای دیجیتال در حوزه اقتصادی می توان به وابستگی به تعداد ماینر، امکان سو استفاده از کارگاه های نیمه تعطیل، تسهیل در جرائم مالی و تأمین مالی تروریسم اشاره کرد. در حوزه امنیت عمومی نیز، افزایش روحیه ریسک پذیری کاذب، افزایش فشارهای روحی روانی، مشکلات امنیتی ناشی از کلاهبرداری های اینترنتی و همچنین آلودگی هوا از جمله این موارد می باشد. در مقابل از مزایای ارزهای دیجیتال می توان به سرعت بالای تراکنش، ورود ارز، دور زدن تحریم ها، افزایش نشاط اجتماعی، کاهش تورم و افزایش درامدهای استان اشاره نمود. در کل بهترین پیشنهاد در مورد فنآوری ارزهای دیجیتال، قانون گذاری نظام مند پیش از وقوع بحران های مالی و اجتماعی است. در صورت تأخیر در پذیرش یا رد این فنآوری، صدمات جبران ناپذیری بر پیکره جامعه وارد خواهد آمد.